VII, Verschiedenes 12, Schnitzlers Tod, Seite 564

io¬ io¬
ier ier
ree ree
zer zer
sta sta
aia aia

oku oku
no no
sena sena
tu tu
do do
va. va.
ual ual
box 43/24 box 43/24
Schnitzler's Death Schnitzler's Death
12 12
DODATTK LITERACKO-NAUKOWVY DODATTK LITERACKO-NAUKOWVY


SOHNITZ SOHNITZ
FU FU

hrł nagle podczas pracy nad nową sztuką. hrł nagle podczas pracy nad nową sztuką.
we i wspanjale charakteryzowal typy, theater" wystawja w roku 1896 jego ca", „Trzykrotne ostrzeżenie", „Powrót we i wspanjale charakteryzowal typy, theater" wystawja w roku 1896 jego ca", „Trzykrotne ostrzeżenie", „Powrót
Casanovy" Casanovy"
pierwszą sztuke p. t. „Freiwlld". pierwszą sztuke p. t. „Freiwlld".
spotkane przez niego w woisku. spotkane przez niego w woisku.
W ostatnich latach ukazuja się jego W ostatnich latach ukazuja się jego
Od niechcenja napisał krócjutka no- Od niechcenja napisał krócjutka no-
W tym samym czasje Schnitzler, kt W tym samym czasje Schnitzler, kt
najcelniejsze utwory — „Panna Elza" najcelniejsze utwory — „Panna Elza"
welke, którą wydrukowało jedno z psm ry staje się niezwykle płodnym autorem welke, którą wydrukowało jedno z psm ry staje się niezwykle płodnym autorem
„Zona sędzjego" i „Droga do Wolności". „Zona sędzjego" i „Droga do Wolności".
wiedeńskich. Lecz po ujrzenju swego u- wiedeńskich. Lecz po ujrzenju swego u-
pisze swe słynne utwory „Paracelsus" pisze swe słynne utwory „Paracelsus"
Gdy Artur Schnitzler obchodzil — Gdy Artur Schnitzler obchodzil —
tworu w druku, coś się w nim nagle znie tworu w druku, coś się w nim nagle znie
„Przewodniczka", „Zielona Kakadu", po. „Przewodniczka", „Zielona Kakadu", po.
w roku 1922 — 60 rocznice swych uro- w roku 1922 — 60 rocznice swych uro-
niło. Wyjechał wówczas ne dłuższyur niło. Wyjechał wówczas ne dłuższyur
teżny dramat „Wachlarz Beatrycze". Do teżny dramat „Wachlarz Beatrycze". Do
dzin, w prasje njemieckjej ukazal sie spe dzin, w prasje njemieckjej ukazal sie spe
lop, a gdy powrócił, zarzucił zupeli- lop, a gdy powrócił, zarzucił zupeli-
roku 1909 ukazały się jego „Zyjące go- roku 1909 ukazały się jego „Zyjące go-
cjalny artykul Gerharda Hauptmanna cjalny artykul Gerharda Hauptmanna
praktyke lekarska. zlikwidowal swóig- praktyke lekarska. zlikwidowal swóig-
dziny", „Samotna droga", „Marjonetki" dziny", „Samotna droga", „Marjonetki"
Wielki pisarz pisał wówczas: Wielki pisarz pisał wówczas:
binet, i poświęcił się całkowicie pricy binet, i poświęcił się całkowicie pricy
„Młody Medard". W roku 1911 powsta- „Młody Medard". W roku 1911 powsta-
„Artur Schnitzler jest wyjatkowym „Artur Schnitzler jest wyjatkowym
literackjej. Jego pierwsza powieść pt literackjej. Jego pierwsza powieść pt
słynna tragikomedja „Odległy kraj słynna tragikomedja „Odległy kraj
pisarzem, tworzącym w jezyku niemiec pisarzem, tworzącym w jezyku niemiec
„Porucznik Gustl", opisująca życie voi- „Porucznik Gustl", opisująca życie voi-
„Profesor Bernardi“. W roku 1915 „Profesor Bernardi“. W roku 1915
kim. My, literaci niemjeccy, mamy jed- kim. My, literaci niemjeccy, mamy jed-
skowe, spotkala sje z wielkiem uznanem ukazuje się „Komedja słów", w roku skowe, spotkala sje z wielkiem uznanem ukazuje się „Komedja słów", w roku
ną zasadniczą wadę, która tkwi w na- ną zasadniczą wadę, która tkwi w na-
krytyki i publiczności czytającej. Mim krytyki i publiczności czytającej. Mim
„Flink i Fliderbusch", w roku „Flink i Fliderbusch", w roku
1917 1917
szej psychice i która nie może być przez szej psychice i która nie może być przez
próśb swego ojca, nie chcjal powrócie próśb swego ojca, nie chcjal powrócie
1919 — „Siostry i Casanova ze Spa", v 1919 — „Siostry i Casanova ze Spa", v
nas usunjeta — cjeżki styl. Schnitzler nas usunjeta — cjeżki styl. Schnitzler
do swej praktyki lekarskiej. oświadcza do swej praktyki lekarskiej. oświadcza
roku 1924 — „Komedja uwiedzenia". roku 1924 — „Komedja uwiedzenia".
jest pod tym względem typowym francu jest pod tym względem typowym francu
jac, iż nie jest to jego powołanjem. jac, iż nie jest to jego powołanjem.
Na tem nie kończą się jego utwory Na tem nie kończą się jego utwory
zem. Styl jego posiada taka lekkość, jak- zem. Styl jego posiada taka lekkość, jak-
ten sposób rozpoczęla sie jego karjera ten sposób rozpoczęla sie jego karjera
literackie i sceniczne. Jeden za drugin literackie i sceniczne. Jeden za drugin
gdyby nie pochodził on z rasy german- gdyby nie pochodził on z rasy german-
literacka. literacka.
powstaja „Smierć", „Kwjaty", „Poże- powstaja „Smierć", „Kwjaty", „Poże-
skiej, tylko romanskiej. I dlatego utwo- skiej, tylko romanskiej. I dlatego utwo-
Wkrótce ukazuja sie lego utwory, Wkrótce ukazuja sie lego utwory,
„Anato!", „Baiki" i „Mllostki", które od- gnanie", „Kobeta - medrzec", „Umarl „Anato!", „Baiki" i „Mllostki", które od- gnanie", „Kobeta - medrzec", „Umarl
ry Schnitzlera mają njeprzecjetna war- ry Schnitzlera mają njeprzecjetna war-
razu stawiają go na naczelnem miejscu milczą", „Andrzej Thalmeyer". „Slepy razu stawiają go na naczelnem miejscu milczą", „Andrzej Thalmeyer". „Slepy
tość. Czyta się tak swobodnje, tak przy tość. Czyta się tak swobodnje, tak przy
Geronimo“, „Pani Berta Garlan“, „Cre Geronimo“, „Pani Berta Garlan“, „Cre
jemnie, jak żaden z utworów niemiec- jemnie, jak żaden z utworów niemiec-
literatury śwjatowej j zyskuja mu ko- literatury śwjatowej j zyskuja mu ko-
cka tancerka", „Nowa piesi", Morder cka tancerka", „Nowa piesi", Morder
kich pisa:zy" kich pisa:zy"
losalny rozglos. Wiedenski teatr „Burg- losalny rozglos. Wiedenski teatr „Burg-
A laureat Nobla, Tomasz Mann, w A laureat Nobla, Tomasz Mann, w
dnju tym pisat: dnju tym pisat:
„Gdy pragae mile spedrié czas, czy- „Gdy pragae mile spedrié czas, czy-
tam nowelki Schnitzlera. Albow'em bie tam nowelki Schnitzlera. Albow'em bie
e zone e zone
a a
Jaka po Jaka po
z nich taki wdziek polot, 2e mai satys- z nich taki wdziek polot, 2e mai satys-
fakcje, że wśród plejady autorów, two- fakcje, że wśród plejady autorów, two-
Na to pytanie odpowiada Marlena Dietrich Na to pytanie odpowiada Marlena Dietrich
rzących w jezyku niemieckim. znalazi rzących w jezyku niemieckim. znalazi
sie tego rodzaju człowiek". sie tego rodzaju człowiek".
często czytamy w ogłoszenlach matry często czytamy w ogłoszenlach matry
Marlena Dietrich, najpopularnielsza ober¬ Marlena Dietrich, najpopularnielsza ober¬
Smieré Artura Schnitzlera jest wiel¬ Smieré Artura Schnitzlera jest wiel¬
nie „gwiazda", bohaterka „Marokka nie „gwiazda", bohaterka „Marokka
monjalnych. monjalnych.
„X-27", głośna z procesu rozwodowego reż „X-27", głośna z procesu rozwodowego reż
ka strata, która dotyka nietylko piśmien ka strata, która dotyka nietylko piśmien
Idealna maltonka bedzie się staral. Idealna maltonka bedzie się staral.
Sternberga, skreślila na prośbe amerykań Sternberga, skreślila na prośbe amerykań
nictwo niemjeckie, lecz piśmiennictwo nictwo niemjeckie, lecz piśmiennictwo
meżowł zawsze podobać. meżowł zawsze podobać.
skiej agencji dzienników szereg uwag n. t. skiej agencji dzienników szereg uwag n. t.
calego śwjata. Byl to bowjem pisarz o calego śwjata. Byl to bowjem pisarz o
Niewybaczalnym blędem koblet jest Niewybaczalnym blędem koblet jest
„idealnej żony" „idealnej żony"
tak niepospolitych walorach, pisarz, któ tak niepospolitych walorach, pisarz, któ
że po zamążpójśclu zaniedbuje swój w. że po zamążpójśclu zaniedbuje swój w.
Niedawno pewien popularny dzien- Niedawno pewien popularny dzien-
ry wspanjale Odczuwał psychologię lu- ry wspanjale Odczuwał psychologię lu-
gląd zewnętrzny. gląd zewnętrzny.
nikarz amerykański zadal mi teletonicz- nikarz amerykański zadal mi teletonicz-
Jeśli nawet mężczyzna b. kocha, to Jeśli nawet mężczyzna b. kocha, to
dzi j umjał ja wspanjale odtwarzać w dzi j umjał ja wspanjale odtwarzać w
pytan'e: „Jaki jest — zdanlem pan pytan'e: „Jaki jest — zdanlem pan
jednakże nie wybaczy kobiecie niedba- jednakże nie wybaczy kobiecie niedba-
swych utworach. Jego spuścizna literac- swych utworach. Jego spuścizna literac-
naj dealniejszy typ malżonki". naj dealniejszy typ malżonki".
ka stanowi wielki skarb, na czele które- ka stanowi wielki skarb, na czele które-
lości lości
Idealna tona?... Iim... Idealna tona?... Iim...
Jeszcze gorzei na tem wyjdz'e, je Jeszcze gorzei na tem wyjdz'e, je
go stoją dwa utwory, będące korona le go stoją dwa utwory, będące korona le
Zaczniimy od rzeczy praktycznych Zaczniimy od rzeczy praktycznych
śli żacznie ja porównywać z innemi ko śli żacznie ja porównywać z innemi ko
go działalności „Droga do wolności go działalności „Droga do wolności
Przedewszystkiem musi byó dosko Przedewszystkiem musi byó dosko
bietami. bietami.
nałą gospodyna. Gdy meżczyzna się że nałą gospodyna. Gdy meżczyzna się że
Z gruntu bledne jest urzadzante w ta Panna Elza" Z gruntu bledne jest urzadzante w ta Panna Elza"
W ostatnich latach poświęcił się on W ostatnich latach poświęcił się on
ni, marzy o innym trybie życla, niż pro ni, marzy o innym trybie życla, niż pro
kich wypadkach scen zazdrości. Jest t kich wypadkach scen zazdrości. Jest t
całkowicie twórczości dramatycznej. całkowicie twórczości dramatycznej.
wadził dotychczas, marzy o cichem oz- wadził dotychczas, marzy o cichem oz-
najprostsza droga do znudzenia się męż- najprostsza droga do znudzenia się męż-
Sztuka, którą dyktował ostatnio swej se Sztuka, którą dyktował ostatnio swej se
nisku domowem. gdzie znajdzie spokó. nisku domowem. gdzie znajdzie spokó.
czyźnie. B. często zazdrość żony rzuc. czyźnie. B. często zazdrość żony rzuc.
gdzie mógłby znależć pewne niedoste gdzie mógłby znależć pewne niedoste
kretarce, a której nie skończył z powo- kretarce, a której nie skończył z powo-
ne w .kawalerskich czasach" wygody... mężczyznę w objęc’a innei kobiety ne w .kawalerskich czasach" wygody... mężczyznę w objęc’a innei kobiety
du ataku sercowego, mjała być najlep- du ataku sercowego, mjała być najlep-
Zona powinna posiadać na tyle in Zona powinna posiadać na tyle in
Powinna być także dobrą... kucharką. Powinna być także dobrą... kucharką.
szą ze wszystkich, jakje przez cale swe szą ze wszystkich, jakje przez cale swe
tuicji i mądrości, aby rozumieć, że po- tuicji i mądrości, aby rozumieć, że po-
N’e znaczy to bynajmn ej. że musi stać N’e znaczy to bynajmn ej. że musi stać
życje napisał życje napisał
mimo przelotnych miłostek jest jedyn: mimo przelotnych miłostek jest jedyn:
z warząchwią przy kuchni. Ne. Ale z warząchwią przy kuchni. Ne. Ale
Lecz najlepszym, najwspanialszym Lecz najlepszym, najwspanialszym
kobleta, którą może naprawde kocha kobleta, którą może naprawde kocha
musi znać arkana sztuki kulirarnej musi znać arkana sztuki kulirarnej
jego utworem, który dotychczas nie by jego utworem, który dotychczas nie by
przynajmniej na tyle, aby dawać wska- do której będzie zawsze wracał. przynajmniej na tyle, aby dawać wska- do której będzie zawsze wracał.
ogłoszony drukjem, a który ukaże się do ogłoszony drukjem, a który ukaże się do
Meżczyzna szuka w żonie wielu za Meżczyzna szuka w żonie wielu za
zówki kucharce. Stare przysłowie mó- zówki kucharce. Stare przysłowie mó-
piero obecnje, po jego śmjerci, jest jego piero obecnje, po jego śmjerci, jest jego
let i uczuć macierzyńskich 1 kobiecośc let i uczuć macierzyńskich 1 kobiecośc
wi: „jeśli żona męża miłuje — to mi wi: „jeśli żona męża miłuje — to mi
„Pamjetnik", pisany przez njego nie- „Pamjetnik", pisany przez njego nie-
1 przyjaźżni... Trudno być idealem. Mal 1 przyjaźżni... Trudno być idealem. Mal
dobra strawe gotuje", czyli że przez żo dobra strawe gotuje", czyli że przez żo
przerwanie dzień w dzień, począwszy przerwanie dzień w dzień, począwszy
żeństwo jest instytucją niezmernie żeństwo jest instytucją niezmernie
ladek trafia się do serca... To przyslo- ladek trafia się do serca... To przyslo-
od roku 1995 do chwili jego zgonu. Pa- od roku 1995 do chwili jego zgonu. Pa-
w'e nie stracito i ngdy nie straci na skomplikowana i wiele zależy od tego w'e nie stracito i ngdy nie straci na skomplikowana i wiele zależy od tego