box 39//3
goth Birthday
aeoes Sannwengnbaden
EI

SnGatres, Buursener Aerunelaunzenmirr-acko
Berlin SO 16 7 Rungestrasse 22-24
Serteleneeene ersennen
Berliner Tageblatt
Morgen=Ausgabe
Ausschnitt aus der Nummer vom:
30 APR. 1922
Der Welt=Spiegel Nr. 16
Arthur Schnitzler
vollendet am 15. Mai sein 60. Lebensjahr.,
Franz J.oroy, Wien
ZEITUNGSNACHRICHTEN-BUREAU
BERLIN SO. 16, RUNGESTR 22-24.
Zeitung: Allgemeines Handelsblatt
Adyesse, Hmsterdam
OAPR 12
Datum:
Kunst.
Arthur Schnitzler
Deroilängs zestig jaar geworden Weensche
chrifver Arthur Schnitzler verkeert in ons
midden en hield gisteravond in de kleine
zaal van het Concertgebouw cen lezing uit
eigen werk.
Schnitzler is vooral bekend en Bgogmd als
tooneelschrijver en als zoodanig i hij een
typische figuur van ziin tijd. Het is meer
de ziel dan de geest van den##ich wat hem
interesseert ci daardoor vall eijn werk de
nadruk op het psychologische
nent.
„Soltt’ cs FIANN noch nich aufgefallen
sein, was für komplizierte Subjekte wir
Menschen im Grunde sind? So vieles hat
zugleich Raum in uns! Liebe und Trug...
Treue und Treulosigkeit.., Anbetung für
die eine und Verlangen nach einer andern
oder nach mehreren. Wir versuchen wohl
Ordnung in uns zu schaffen, so gut es geht,
aber diese Ordnung ist doch nur etwas
Künstliches... Das Natürliche..., ist das
Chaos. Ja, die Seele. ist ein weites Land,
wie ein Dichter eseinmal ausdrückte..
Zoo laat Schnitzler cen zijner personen
spreken in de Tragikomödie. Das weite Lund
en deze passage duidt aan, wat het eigenlijko
onderwerp, de kern, is van zijn voornaamste
werk: de menschelijko ziel in de verhouding
der geslachten, het gecompliceerde spel der
instincten, sentimenten en hartstochten in
den mensch en tusschen de menschen onder¬
ling. En in Schnitzler’s werk zisn de men¬
schen aan dit spel overgeloverd, zij vertegen¬
woordigen con vermoelden, oververzadigden
tijd, zi) worden niet door cen vaste overtui¬
ging, cen sterke moraal beschermd, zij heb¬
ben geen steun en geen stuur en zijn bij alle
aantrekking en afstooting vreemd van elkan¬
der, vaak hulpeloos en cenzaam.
Dezelfde vragen en verhoudingen vervul¬
len Schnitzler van zijn cerste werk af, maar
in de Anatol-cyclus is het spel nog luchtig,
daar is hei meer of de menschen met de
liefde spelen, terwijl later de liefde met de
menschen speelt. De ironie zoo gewichtig
in alle geschriften van Schnitzler wordt in
de latere stukken vaak schrijnend en bitter.
De tijd schijnt zich thans al eenigszins
van cen kunst als die van Schnitzler af te##
wenden; er is althans cen drang naar cen
meer synthetische tooncelkunst; daarmede
gaau echter de bijzondere zeldzame eigen¬
schappen van Schnitzler’s talent, ziin psy¬
cholegisch inzicht, ziin fiine geest en de
schoone vorm zisner dialogen niet verloren.
Hoezeer Schnitzler ook hier gewaardeerd
en bewonderd wordt, bleek wel uit het feit,
dat de zaal tot de laatste plaats was bezet.
Schnitzler las rustig en eenvondig, niet
altijd even duidelijk doch steeds met den
juisten nadruk cenige kleinere werken voor.
De novelle Der Mörder bleck toch wat te
lang voor een voordracht, de cenigszins
trage gang van het verhaal vermoeide de
aandacht. Met den dialoog Wethnachtsein¬
Füufe uit de Anatol serie beeide en char¬
waerde Schnitzler het publiek en ccn span¬
ning heerschte in de zaal bij Die letzte
eshe, het aangriipende zickenhuis-tafereel
uit den cyalus Lebendige Stunden.
Men was overigens niet gekomen om cen
redenaar of declamator te hooren, maar om
den schrifver Schnitzler te zien. Dat de
litteratuur nog zooveel belangstelling en
geestdrift vindt, is cen gelukkig en haast
verrassend verschijnsel.