VII, Verschiedenes 12, Schnitzlers Tod, Seite 553

12. 12.
schnitzler s Death schnitzler s Death
VER VER
OBSEF OBSEF
I. österr. behördl. konzessioniertes I. österr. behördl. konzessioniertes
Unternehmen für Zeltungs-Ausschnitte Unternehmen für Zeltungs-Ausschnitte
WIEN, I., WOLLZEILE 11 WIEN, I., WOLLZEILE 11
TELEPHON R-23-0-43 TELEPHON R-23-0-43
Ausschnitt aus: Ausschnitt aus:
CZAS (KRAKOW) CZAS (KRAKOW)
23.PAZ.1931 23.PAZ.1931
z dn. z dn.
* Artur Schnitzler. * Artur Schnitzler.
Znany dramaturg i powieściopisarz wie- Znany dramaturg i powieściopisarz wie-
deński, jeden z asów epoki modernistycznej. deński, jeden z asów epoki modernistycznej.
Artur Schnitzler umarl wczoraj wo Wiedniu Artur Schnitzler umarl wczoraj wo Wiedniu
nagle na udar serca. nagle na udar serca.
Naturalizm pojawił się w Austrji później niż Naturalizm pojawił się w Austrji później niż
gdzieindziej. Jego świetne czasy rozpocząl gdzieindziej. Jego świetne czasy rozpocząl
Herman Bahr, Artur Schnitzler byl jego sen¬ Herman Bahr, Artur Schnitzler byl jego sen¬
tymentalizującym przedstawicielem. W szere- tymentalizującym przedstawicielem. W szere-
gu powieści i dramatów, z których wystarczy gu powieści i dramatów, z których wystarczy
przypoi takie, jak: Panna Elza", „Lie- przypoi takie, jak: Panna Elza", „Lie-
belei“, „Reigen“, „Der Ruf des Lebens belei“, „Reigen“, „Der Ruf des Lebens
poruszył pierwszy cały szereg śmiałych poruszył pierwszy cały szereg śmiałych
tematów, zwłaszcza erotycznych. Swoją tematów, zwłaszcza erotycznych. Swoją
analizą stanów psychicznych objął też ludzką analizą stanów psychicznych objął też ludzką
podświadomość, przedstawiając niejednokrot- podświadomość, przedstawiając niejednokrot-
nie owe eploty stosunków, krańcowość, ograni- nie owe eploty stosunków, krańcowość, ograni-
czeń, których odkrycie dla nauki wiąże się czeń, których odkrycie dla nauki wiąże się
z imieniem Freuda. W czasach, wktórych psy- z imieniem Freuda. W czasach, wktórych psy-
chologja stała dopiero u samych jej począt- chologja stała dopiero u samych jej począt-
ków — Schnitzler udramatyzował psychoana- ków — Schnitzler udramatyzował psychoana-
lize. lize.
Powieści i dramaty jego kónserwują nam Powieści i dramaty jego kónserwują nam
cały wiedeński Fin de siecle, cale miasto z je- cały wiedeński Fin de siecle, cale miasto z je-
go ówczesną kulturą, jego ówczesnemi typa- go ówczesną kulturą, jego ówczesnemi typa-
mi — podobnie może jak Nestroy utrwalil mi — podobnie może jak Nestroy utrwalil
Wiedeń przed rewolucją marcową 1848. Wiedeń przed rewolucją marcową 1848.
Popularność jego jeszcze i po wojnie była Popularność jego jeszcze i po wojnie była
dość wielką. Sztuki jego do dziś są grywane, dość wielką. Sztuki jego do dziś są grywane,
zwłaszcza w teatrach wiedeńskich, także kino zwłaszcza w teatrach wiedeńskich, także kino
(anna Elza" z aktorką tej miary co Elisa- (anna Elza" z aktorką tej miary co Elisa-
beth Bergner w roli tytulowej) zdążyło przy beth Bergner w roli tytulowej) zdążyło przy
swoić sobie jego twórczość. swoić sobie jego twórczość.
box 43/24 box 43/24
OBSERVER OBSERVER
I. österr. behördl. konzessioniertes I. österr. behördl. konzessioniertes
Unternehmen für Zeitungs-Ausschnitte Unternehmen für Zeitungs-Ausschnitte
WIEN, I., WOL.LZEILE 11 WIEN, I., WOL.LZEILE 11
TELEPHON R-23-0-43 TELEPHON R-23-0-43
Ausschnitt aus: Ausschnitt aus:
GAZETA LWOWSKA GAZETA LWOWSKA
z dn. z dn.

24 24
Artur Schnitzler. Artur Schnitzler.
Zmarły w Wiedniu w dniu 21 bm., Zmarły w Wiedniu w dniu 21 bm.,
w wieku lat 69, znakomity pisarz, w wieku lat 69, znakomity pisarz,
poeta i dramaturg austrjacki, Artur poeta i dramaturg austrjacki, Artur
Schnitzler urodzil się 5 maja 1862 r. Schnitzler urodzil się 5 maja 1862 r.
Już w domu rodziców wchlonął w sie- Już w domu rodziców wchlonął w sie-
bie mlody Artur atmosforę artyzmu i bie mlody Artur atmosforę artyzmu i
teatru, gdyż w kręgu pacjentów ojca teatru, gdyż w kręgu pacjentów ojca
jego, znanego w Wiedniu laryngologa jego, znanego w Wiedniu laryngologa
profesora Uniwersytetu; znajaowali profesora Uniwersytetu; znajaowali
się wybitni artyści, aktorzy i aktorki. się wybitni artyści, aktorzy i aktorki.
Artur wstąpil, idąc za przykladem Artur wstąpil, idąc za przykladem
ojca, na medycynę, praktykował w kli- ojca, na medycynę, praktykował w kli-
n’kach przez parę lat jako lekarz-in- n’kach przez parę lat jako lekarz-in-
ternista (1886—1889), a w r. 1893 ternista (1886—1889), a w r. 1893
został asystentem swego ojca w poli- został asystentem swego ojca w poli-
klinice wiedeńskiej. klinice wiedeńskiej.
Bliski kontakt ze światem artysty- Bliski kontakt ze światem artysty-
cznym i teatralnym wpłynął jednak cznym i teatralnym wpłynął jednak
decydująco na zmianę karjery życiowej decydująco na zmianę karjery życiowej
Schnitzlera. Przerzuca się on do lite- Schnitzlera. Przerzuca się on do lite-
ratury i po kilku próbach wydaje ratury i po kilku próbach wydaje
pierwszy swój utwór sceniczny (1889) pierwszy swój utwór sceniczny (1889)
p. t. „Anatol", który jest szeregiem p. t. „Anatol", który jest szeregiem
udramatyzowanych djalogów. Na sce- udramatyzowanych djalogów. Na sce-
nie wszakże ukazała się pierwsza „Baj- nie wszakże ukazała się pierwsza „Baj-
ka (1893), „Anatol" zaś ujrzał świa- ka (1893), „Anatol" zaś ujrzał świa-
tło kinketów teatralnych dopiero w tło kinketów teatralnych dopiero w
r. 1895. Na rok 1896 przypada sztuka r. 1895. Na rok 1896 przypada sztuka
„Taniec Miłości" wystawiona w roku „Taniec Miłości" wystawiona w roku
1920 na scenie wiedeńskiego Raimund- 1920 na scenie wiedeńskiego Raimund-
Teatru. Później ukazują się w szyb- Teatru. Później ukazują się w szyb-
kiem tempie inne utwory Schnitzlera: kiem tempie inne utwory Schnitzlera:
„Testament" (1897), „Zielona Papu- „Testament" (1897), „Zielona Papu-
ga" (1893), „Welon Beatryczy" (1899), ga" (1893), „Welon Beatryczy" (1899),
„Kolacyjka" „Kolacyjka"
„Literatura“ (1901), „Literatura“ (1901),
„Marjonetki“ „Profesor Bernhardi „Marjonetki“ „Profesor Bernhardi
i t. d. i t. a. i t. d. i t. a.
Wielki talent Schnitzlera znalazl Wielki talent Schnitzlera znalazl
też swój wyraz w szeregu nowel i po- też swój wyraz w szeregu nowel i po-
wieści: w r. 1892 ukazala się jego no- wieści: w r. 1892 ukazala się jego no-
wela „Smierć", w r. 1895 „Kwiaty" wela „Smierć", w r. 1895 „Kwiaty"
„Porucznik „Porucznik
(1896), (1896),
„Pożegnane „Pożegnane
Gustl“ (1900), „Tancerka grecka“, Gustl“ (1900), „Tancerka grecka“,
„Przepowiednia", „Zabójca" i t. d. „Przepowiednia", „Zabójca" i t. d.
Jedną z ostatnich nowel Schnitzlera Jedną z ostatnich nowel Schnitzlera
byla „Panna Elza" (1924), oraz „Ma- byla „Panna Elza" (1924), oraz „Ma-
rzenie" 1926 r. rzenie" 1926 r.