VII, Verschiedenes 12, Schnitzlers Tod, Seite 512

2 2
Schnitzl Schnitzl
box 43/21 box 43/21
A1. A1.
— —
OBSERVER OBSERVER
I. österr. behördl. konzessioniertes I. österr. behördl. konzessioniertes
Unternehmen für Zeitungs-Ausschnitte Unternehmen für Zeitungs-Ausschnitte
WIEN, I., WOLLZEILE 11 WIEN, I., WOLLZEILE 11
TELEPHON R-23-0-43 TELEPHON R-23-0-43
danlis dans toutes les grandes danlis dans toutes les grandes
. .
urnal urnal
Algemeen Handelsblad Algemeen Handelsblad
Amsterdam Amsterdam
ARTHUR SCHNITZLER OVERLEDEN. ARTHUR SCHNITZLER OVERLEDEN.
Een groot novellistisch kunstenaar, een groot dramaturg. Een groot novellistisch kunstenaar, een groot dramaturg.
Een telegram van het Wolffbureau uit Wee¬ Een telegram van het Wolffbureau uit Wee¬
„Therese" — schreef onze kroniekschrijver „Therese" — schreef onze kroniekschrijver
is de klassieke voltooling van een roman¬ is de klassieke voltooling van een roman¬
nen meldt, dat Arthur Schnitzler daar gister¬ nen meldt, dat Arthur Schnitzler daar gister¬
vorm, die misschien slechts op deze volmaking vorm, die misschien slechts op deze volmaking
avond om kwart voor zeven aan cen beroerte avond om kwart voor zeven aan cen beroerte
wachtte om voor altijd met rust te worden wachtte om voor altijd met rust te worden
overleden is. overleden is.
gelaten". gelaten".
Schnitzler's zeventigste verjaardag zou in Schnitzler's zeventigste verjaardag zou in
In Arthur Schnitzler heeft Oostenrijk een In Arthur Schnitzler heeft Oostenrijk een
Mei van het voigende jaar feestelijk worden Mei van het voigende jaar feestelijk worden
zyner grootste dichters verloren, een roman-gevierd en men wilde armede reeds dezen zyner grootste dichters verloren, een roman-gevierd en men wilde armede reeds dezen
en tooneelschrijver wiens werk tot ver buiten en tooneelschrijver wiens werk tot ver buiten
winter een aanvang winter een aanvang
en. Een opvoering en. Een opvoering
het Duitsche taalgebied bekendheid en bewon het Duitsche taalgebied bekendheid en bewon
van „Liebelel" onder 1.einhardts regie en in van „Liebelel" onder 1.einhardts regie en in
dering verwierf, wiens drama's en tooneelspe¬ dering verwierf, wiens drama's en tooneelspe¬
nieuwe ensceneering was aangekondigd en het nieuwe ensceneering was aangekondigd en het
Deutsche Volkstheater zou „Der Ruf des Le¬ Deutsche Volkstheater zou „Der Ruf des Le¬
len in vele talen vertaald en in vele landen len in vele talen vertaald en in vele landen
opgevoerd zijn. opgevoerd zijn.
bens" ten tooneele brengen. Deze feestvoorstel¬ bens" ten tooneele brengen. Deze feestvoorstel¬
lingen zullen nu herdenkings-voorstellingen lingen zullen nu herdenkings-voorstellingen
Toch is Arthur Schnitzler niet in den ge¬ Toch is Arthur Schnitzler niet in den ge¬
moeten worden, en zeker zal men in de komen¬ moeten worden, en zeker zal men in de komen¬
bruikelijken zin van het woord een populair bruikelijken zin van het woord een populair
de Mei-maand den Dichter herdenken, die, de Mei-maand den Dichter herdenken, die,
schrijver geweest. Zijn in psychologisch op- schrijver geweest. Zijn in psychologisch op-
meer en sterker dan alle tidgenooten, voor meer en sterker dan alle tidgenooten, voor
zicht fijn dooraderd werk, zijn subtiel begrip zicht fijn dooraderd werk, zijn subtiel begrip
de ziel van het Veenen uit de jaren voór den de ziel van het Veenen uit de jaren voór den
van de menschelijke ziel, vooral van de ziel van de menschelijke ziel, vooral van de ziel
oorlog woord en gestalte gevonden heeft. oorlog woord en gestalte gevonden heeft.
die in zijn geboortestad Weenen liefhad en die in zijn geboortestad Weenen liefhad en
leed, de lichte en vaak bijna brooze lijnen van leed, de lichte en vaak bijna brooze lijnen van
zijn verbeeldingsspel hielden hem op een af zijn verbeeldingsspel hielden hem op een af
stand van de groote massa, zijn oorzaak g stand van de groote massa, zijn oorzaak g
weest van een geestelijk isolement. Maar weest van een geestelijk isolement. Maar
juist hierin lag zin kracht, zijn creatief ver juist hierin lag zin kracht, zijn creatief ver
mogen. mogen.
Liefde en dood zijn de groote motieven van Liefde en dood zijn de groote motieven van
zijn levenswetk. usschen deza leide polen zijn levenswetk. usschen deza leide polen
van het leven apelon zijn drama's, bewegen van het leven apelon zijn drama's, bewegen
zich de figuren van zijn novellen, en vaak in zich de figuren van zijn novellen, en vaak in
schrijnende contrasten en scherpe verhoudin¬ schrijnende contrasten en scherpe verhoudin¬
gen. Schnitzler heeft de realiteit niet ge¬ gen. Schnitzler heeft de realiteit niet ge¬
schuwd, hij is, hoe romntisch de geest van schuwd, hij is, hoe romntisch de geest van
zyn werken, de droomen van zijn helden en zyn werken, de droomen van zijn helden en
heldinnen ook mogen zyn; nooit in de roman¬ heldinnen ook mogen zyn; nooit in de roman¬
tiek gevlucht om zich in een gefantaseerde tiek gevlucht om zich in een gefantaseerde
idylle te koesteren. Zijn zin voor wetenschap- idylle te koesteren. Zijn zin voor wetenschap-
pelijke, exacte ontleding heeft hem daarvan pelijke, exacte ontleding heeft hem daarvan
teruggehouden en men zou hem de chirurg van teruggehouden en men zou hem de chirurg van
de Weensche ziel kunnen noemen, ware het de Weensche ziel kunnen noemen, ware het
niet dat het meedoogenloos onderzoek van den niet dat het meedoogenloos onderzoek van den
speurder steeds getemperd werd door de speurder steeds getemperd werd door de
fijne intultie van den begrijpenden en sensitie¬ fijne intultie van den begrijpenden en sensitie¬
ven kunstenaar, wiens liefde en deernis ten¬ ven kunstenaar, wiens liefde en deernis ten¬
slotte de overhand behouden. slotte de overhand behouden.
De rijke schakeeringen van het snel voorbij De rijke schakeeringen van het snel voorbij
vlietende leven van de wereldstaid die Weenen vlietende leven van de wereldstaid die Weenen
heet, heeft hyj in zijn werken vastgelegd. Men heet, heeft hyj in zijn werken vastgelegd. Men
vindt er de ellende der verlorenen naast de vindt er de ellende der verlorenen naast de
onbekommerde levensvrengde, men vindt er onbekommerde levensvrengde, men vindt er
de bange strijd der benarden naast de ont¬ de bange strijd der benarden naast de ont¬
spanning der door voorspoed en geluk bege¬ spanning der door voorspoed en geluk bege¬
nadigden. En aitid weer is let Schnitzler's nadigden. En aitid weer is let Schnitzler's
meesterhand, die het ontworpen beeld over¬ meesterhand, die het ontworpen beeld over¬
tulgingskracht verleent, die het voor de tulgingskracht verleent, die het voor de
lezer of den schouwburgbezocker waarachtig lezer of den schouwburgbezocker waarachtig
maakt. maakt.
Arthur Schnitzler werd den 15en Mel 1862 Arthur Schnitzler werd den 15en Mel 1862
te Weenen geboren, zoon van een bekend en te Weenen geboren, zoon van een bekend en
bemind geneesheer, die onder zyn patienten bemind geneesheer, die onder zyn patienten
vele beroemde tooncelspelers en musicl telde. vele beroemde tooncelspelers en musicl telde.
De jonge Arthur zou in de voetstappen van De jonge Arthur zou in de voetstappen van
zijn vader treden, studeerde medicinen, pro- zijn vader treden, studeerde medicinen, pro-