niet dat het meedoogenloos onderzoek van den niet dat het meedoogenloos onderzoek van den
speurder steeds getemperd werd door de speurder steeds getemperd werd door de
fine intuitle van den begrijpenden en sensitie¬ fine intuitle van den begrijpenden en sensitie¬
ven kunstenaar, wiens liefde en deernis ten¬ ven kunstenaar, wiens liefde en deernis ten¬
slotte de overhand behouden. slotte de overhand behouden.
De rike schakceringen van het snel voorbij De rike schakceringen van het snel voorbij
vlietende leven van de wereldstad die Weenen vlietende leven van de wereldstad die Weenen
heet, heeft hij in zijn werken vastgelegd. Men heet, heeft hij in zijn werken vastgelegd. Men
vindt er de ellende der verlorenen naast de vindt er de ellende der verlorenen naast de
onbekommerde levensvreugde, men vindt er onbekommerde levensvreugde, men vindt er
de bange strijd der benarden naast de ont¬ de bange strijd der benarden naast de ont¬
spanning der door voorspoed en geluk bege¬ spanning der door voorspoed en geluk bege¬
nadigden. En altijd weer is het Schnitzler's nadigden. En altijd weer is het Schnitzler's
meesterhand, die het ontworpen beeld over¬ meesterhand, die het ontworpen beeld over¬
tulgingskracht verleent, die het voor de tulgingskracht verleent, die het voor de
lezer of den schouwburgbezocker waarachtig lezer of den schouwburgbezocker waarachtig
maakt. maakt.
Arthur Schnitzler werd den 15en Mei 1862 Arthur Schnitzler werd den 15en Mei 1862
te Weenen geboren, zoon van een bekend en te Weenen geboren, zoon van een bekend en
bemind geneesheer, die onder zijn patienten bemind geneesheer, die onder zijn patienten
vele beroemde tooneelspelers en musici telde. vele beroemde tooneelspelers en musici telde.
De jonge Arthur zou in de voetstappen van De jonge Arthur zou in de voetstappen van
zijn vader treden, studeerde medicijnen, pro¬ zijn vader treden, studeerde medicijnen, pro¬
meveerde op drie-en-twintigjarigen leeftijd en meveerde op drie-en-twintigjarigen leeftijd en
werd, nadat hij vier jaar lang aan verschillen¬ werd, nadat hij vier jaar lang aan verschillen¬
de klinicken werkzaam was geweest, assistent de klinicken werkzaam was geweest, assistent
van zijn vader. Later werd hij officier van ge¬ van zijn vader. Later werd hij officier van ge¬
zondheld maar aan zijn militairen loopbaan zondheld maar aan zijn militairen loopbaan
kwam, na de publicatie van zijn „Leutnant kwam, na de publicatie van zijn „Leutnant
Gustl" een einde en weldra wyjdde hij zich uit- Gustl" een einde en weldra wyjdde hij zich uit-
sluitend aan de literatuur. sluitend aan de literatuur.
De sfeer van het ouderlijk huis, het geregeld De sfeer van het ouderlijk huis, het geregeld
verkeer met mannen van wetenschap en kunst verkeer met mannen van wetenschap en kunst
en met de vertegenwoordigers van de Ween¬ en met de vertegenwoordigers van de Ween¬
sche aristocratle uit de jaren tusschen '80 en sche aristocratle uit de jaren tusschen '80 en
'90, het nauwe contact met de grootste spelers '90, het nauwe contact met de grootste spelers
van het „Burgtheater", dit alles is van veel van het „Burgtheater", dit alles is van veel
invloed geweest op Schnitzler's ontwikkeling, invloed geweest op Schnitzler's ontwikkeling,
op het geestelijk gehalte en de gevoels-sfeer op het geestelijk gehalte en de gevoels-sfeer
van zijn werk. Zijn eerste roem verwierf hij van zijn werk. Zijn eerste roem verwierf hij
met do reeks dramatische dialogen, die onder met do reeks dramatische dialogen, die onder
den titel „Anatol" (1890) verscheen, waarult den titel „Anatol" (1890) verscheen, waarult
onmiddellijk Schnitzler's speelsche geest, zijn onmiddellijk Schnitzler's speelsche geest, zijn
scherpe kijk op karakters en verhoudingen, en scherpe kijk op karakters en verhoudingen, en
zijn fijn begrip van het zlelsieven van den zijn fijn begrip van het zlelsieven van den
modernen Weener bleek, terwyl de lezer door modernen Weener bleek, terwyl de lezer door
de gratie van stijl- en taalbehandeling werd de gratie van stijl- en taalbehandeling werd
bekoord. bekoord.
Zijn volgend werk was „Das Märchen Zijn volgend werk was „Das Märchen
(1891). In „Liebelei", het tooneelwerk dat (1891). In „Liebelei", het tooneelwerk dat
zeker wel het grootst aantal opvoeringen heeft zeker wel het grootst aantal opvoeringen heeft
behaald keert het Anatol-motief terug. De behaald keert het Anatol-motief terug. De
première van „Liebelel" in het Burgtheater première van „Liebelel" in het Burgtheater
(1894) is schrijvers eerste groote triomf ge¬ (1894) is schrijvers eerste groote triomf ge¬
weest. Ook het volgende stuk, „Freiwild" weest. Ook het volgende stuk, „Freiwild"
(1896) speelt in Weensche kringen. Omstreeks (1896) speelt in Weensche kringen. Omstreeks
dezen tyd heeft hyj ook het sterk erotische dezen tyd heeft hyj ook het sterk erotische
„Reigen geschreven, dat echter pas veel later „Reigen geschreven, dat echter pas veel later
werd gepubliceerd en dat in 1920, tegen de werd gepubliceerd en dat in 1920, tegen de
bedoeling van den schrijver, opgevoerd werd. bedoeling van den schrijver, opgevoerd werd.
Daarna volgde, met korte tusschenpoozen, Daarna volgde, met korte tusschenpoozen,
„Das Vermächtnis (1897); „Die Gefährtin" „Das Vermächtnis (1897); „Die Gefährtin"
(1898); „Der grüne Kakadu (1898); zijn (1898); „Der grüne Kakadu (1898); zijn
drama „Der Schleier der Beatrice" (1899) en drama „Der Schleier der Beatrice" (1899) en
de reeks kleine stukjes in een bedrijf waarvan de reeks kleine stukjes in een bedrijf waarvan
ARTHIUR SCHNITZLER. ARTHIUR SCHNITZLER.
vooral „Literatur" (1901) bekendheid ver¬ vooral „Literatur" (1901) bekendheid ver¬
wierf. wierf.
Ook te onzent, in het Duitsch, opgevoerd Ook te onzent, in het Duitsch, opgevoerd
met Charlotte Kohler in de rol van Margarete. met Charlotte Kohler in de rol van Margarete.
Twee jaar later volgde „Der einsame Weg' Twee jaar later volgde „Der einsame Weg'
en wederom een jaar daarna „Zwischenspiel" en wederom een jaar daarna „Zwischenspiel"
(hier onder den titel „Intermezzo" gespeeld (hier onder den titel „Intermezzo" gespeeld
door het „Vercenigd Tooncel"). door het „Vercenigd Tooncel").
speurder steeds getemperd werd door de speurder steeds getemperd werd door de
fine intuitle van den begrijpenden en sensitie¬ fine intuitle van den begrijpenden en sensitie¬
ven kunstenaar, wiens liefde en deernis ten¬ ven kunstenaar, wiens liefde en deernis ten¬
slotte de overhand behouden. slotte de overhand behouden.
De rike schakceringen van het snel voorbij De rike schakceringen van het snel voorbij
vlietende leven van de wereldstad die Weenen vlietende leven van de wereldstad die Weenen
heet, heeft hij in zijn werken vastgelegd. Men heet, heeft hij in zijn werken vastgelegd. Men
vindt er de ellende der verlorenen naast de vindt er de ellende der verlorenen naast de
onbekommerde levensvreugde, men vindt er onbekommerde levensvreugde, men vindt er
de bange strijd der benarden naast de ont¬ de bange strijd der benarden naast de ont¬
spanning der door voorspoed en geluk bege¬ spanning der door voorspoed en geluk bege¬
nadigden. En altijd weer is het Schnitzler's nadigden. En altijd weer is het Schnitzler's
meesterhand, die het ontworpen beeld over¬ meesterhand, die het ontworpen beeld over¬
tulgingskracht verleent, die het voor de tulgingskracht verleent, die het voor de
lezer of den schouwburgbezocker waarachtig lezer of den schouwburgbezocker waarachtig
maakt. maakt.
Arthur Schnitzler werd den 15en Mei 1862 Arthur Schnitzler werd den 15en Mei 1862
te Weenen geboren, zoon van een bekend en te Weenen geboren, zoon van een bekend en
bemind geneesheer, die onder zijn patienten bemind geneesheer, die onder zijn patienten
vele beroemde tooneelspelers en musici telde. vele beroemde tooneelspelers en musici telde.
De jonge Arthur zou in de voetstappen van De jonge Arthur zou in de voetstappen van
zijn vader treden, studeerde medicijnen, pro¬ zijn vader treden, studeerde medicijnen, pro¬
meveerde op drie-en-twintigjarigen leeftijd en meveerde op drie-en-twintigjarigen leeftijd en
werd, nadat hij vier jaar lang aan verschillen¬ werd, nadat hij vier jaar lang aan verschillen¬
de klinicken werkzaam was geweest, assistent de klinicken werkzaam was geweest, assistent
van zijn vader. Later werd hij officier van ge¬ van zijn vader. Later werd hij officier van ge¬
zondheld maar aan zijn militairen loopbaan zondheld maar aan zijn militairen loopbaan
kwam, na de publicatie van zijn „Leutnant kwam, na de publicatie van zijn „Leutnant
Gustl" een einde en weldra wyjdde hij zich uit- Gustl" een einde en weldra wyjdde hij zich uit-
sluitend aan de literatuur. sluitend aan de literatuur.
De sfeer van het ouderlijk huis, het geregeld De sfeer van het ouderlijk huis, het geregeld
verkeer met mannen van wetenschap en kunst verkeer met mannen van wetenschap en kunst
en met de vertegenwoordigers van de Ween¬ en met de vertegenwoordigers van de Ween¬
sche aristocratle uit de jaren tusschen '80 en sche aristocratle uit de jaren tusschen '80 en
'90, het nauwe contact met de grootste spelers '90, het nauwe contact met de grootste spelers
van het „Burgtheater", dit alles is van veel van het „Burgtheater", dit alles is van veel
invloed geweest op Schnitzler's ontwikkeling, invloed geweest op Schnitzler's ontwikkeling,
op het geestelijk gehalte en de gevoels-sfeer op het geestelijk gehalte en de gevoels-sfeer
van zijn werk. Zijn eerste roem verwierf hij van zijn werk. Zijn eerste roem verwierf hij
met do reeks dramatische dialogen, die onder met do reeks dramatische dialogen, die onder
den titel „Anatol" (1890) verscheen, waarult den titel „Anatol" (1890) verscheen, waarult
onmiddellijk Schnitzler's speelsche geest, zijn onmiddellijk Schnitzler's speelsche geest, zijn
scherpe kijk op karakters en verhoudingen, en scherpe kijk op karakters en verhoudingen, en
zijn fijn begrip van het zlelsieven van den zijn fijn begrip van het zlelsieven van den
modernen Weener bleek, terwyl de lezer door modernen Weener bleek, terwyl de lezer door
de gratie van stijl- en taalbehandeling werd de gratie van stijl- en taalbehandeling werd
bekoord. bekoord.
Zijn volgend werk was „Das Märchen Zijn volgend werk was „Das Märchen
(1891). In „Liebelei", het tooneelwerk dat (1891). In „Liebelei", het tooneelwerk dat
zeker wel het grootst aantal opvoeringen heeft zeker wel het grootst aantal opvoeringen heeft
behaald keert het Anatol-motief terug. De behaald keert het Anatol-motief terug. De
première van „Liebelel" in het Burgtheater première van „Liebelel" in het Burgtheater
(1894) is schrijvers eerste groote triomf ge¬ (1894) is schrijvers eerste groote triomf ge¬
weest. Ook het volgende stuk, „Freiwild" weest. Ook het volgende stuk, „Freiwild"
(1896) speelt in Weensche kringen. Omstreeks (1896) speelt in Weensche kringen. Omstreeks
dezen tyd heeft hyj ook het sterk erotische dezen tyd heeft hyj ook het sterk erotische
„Reigen geschreven, dat echter pas veel later „Reigen geschreven, dat echter pas veel later
werd gepubliceerd en dat in 1920, tegen de werd gepubliceerd en dat in 1920, tegen de
bedoeling van den schrijver, opgevoerd werd. bedoeling van den schrijver, opgevoerd werd.
Daarna volgde, met korte tusschenpoozen, Daarna volgde, met korte tusschenpoozen,
„Das Vermächtnis (1897); „Die Gefährtin" „Das Vermächtnis (1897); „Die Gefährtin"
(1898); „Der grüne Kakadu (1898); zijn (1898); „Der grüne Kakadu (1898); zijn
drama „Der Schleier der Beatrice" (1899) en drama „Der Schleier der Beatrice" (1899) en
de reeks kleine stukjes in een bedrijf waarvan de reeks kleine stukjes in een bedrijf waarvan
ARTHIUR SCHNITZLER. ARTHIUR SCHNITZLER.
vooral „Literatur" (1901) bekendheid ver¬ vooral „Literatur" (1901) bekendheid ver¬
wierf. wierf.
Ook te onzent, in het Duitsch, opgevoerd Ook te onzent, in het Duitsch, opgevoerd
met Charlotte Kohler in de rol van Margarete. met Charlotte Kohler in de rol van Margarete.
Twee jaar later volgde „Der einsame Weg' Twee jaar later volgde „Der einsame Weg'
en wederom een jaar daarna „Zwischenspiel" en wederom een jaar daarna „Zwischenspiel"
(hier onder den titel „Intermezzo" gespeeld (hier onder den titel „Intermezzo" gespeeld
door het „Vercenigd Tooncel"). door het „Vercenigd Tooncel").