kwam, na do pulcatvan kwam, na do pulcatvan
Gustl" een einde en weldra wydde hij zich uit- Gustl" een einde en weldra wydde hij zich uit-
sluitend aan de literatuur. sluitend aan de literatuur.
De sfeer van het ouderlijk huis, het geregeld De sfeer van het ouderlijk huis, het geregeld
verkeer met mannen van wetenschap en kunst verkeer met mannen van wetenschap en kunst
en met de vertegenwoordigers van de Ween¬ en met de vertegenwoordigers van de Ween¬
sche aristocratie uit de jaren tusschen '80 en sche aristocratie uit de jaren tusschen '80 en
'90, het nauwe contact met de grootste spelers '90, het nauwe contact met de grootste spelers
van het „Burgtheater", dit alles is van veel van het „Burgtheater", dit alles is van veel
invloed geweest op Schnitzler's ontwikkeling, invloed geweest op Schnitzler's ontwikkeling,
op het geestelijk gehalte en de gevoels-sfeer op het geestelijk gehalte en de gevoels-sfeer
van zijn werk. Zijn eerste roem verwierf hij van zijn werk. Zijn eerste roem verwierf hij
met de reeks dramatische dialogen, die onder met de reeks dramatische dialogen, die onder
den titel „Anatol” (1890) verscheen, waaruit den titel „Anatol” (1890) verscheen, waaruit
onmiddellijk Schnitzler's speelsche geest, zijn onmiddellijk Schnitzler's speelsche geest, zijn
scherpe kijk op karakters en verhoudingen, en scherpe kijk op karakters en verhoudingen, en
zijn fijn begrip van het elsleven van den zijn fijn begrip van het elsleven van den
modernen Weener bleek, terwil de lezer door modernen Weener bleek, terwil de lezer door
de gratie van stijl- en taalbehandeling werd de gratie van stijl- en taalbehandeling werd
bekoord. bekoord.
Zijn volgend werk was „Das Märchen" Zijn volgend werk was „Das Märchen"
(1891). In „Liebelei", het tooneelwerk dat (1891). In „Liebelei", het tooneelwerk dat
zeker wel het grootst aantal opvoeringen heeft zeker wel het grootst aantal opvoeringen heeft
behaald keert het Anatol-motief terug. De behaald keert het Anatol-motief terug. De
première van „Liebelei" in het Burgtheater première van „Liebelei" in het Burgtheater
(1894) is schrijvers eerste groote triomf ge¬ (1894) is schrijvers eerste groote triomf ge¬
weest. Ook het volgende stuk, „Freiwild' weest. Ook het volgende stuk, „Freiwild'
(1896) speelt in Weensche kringen. Omstreeks (1896) speelt in Weensche kringen. Omstreeks
dezen tijd heeft hij ook het sterk erotische dezen tijd heeft hij ook het sterk erotische
„Reigen geschreven, dat echter pas veel later „Reigen geschreven, dat echter pas veel later
werd gepubliceerd en dat in 1920, tegen de werd gepubliceerd en dat in 1920, tegen de
bedoeling van den schrijver, opgevoerd werd. bedoeling van den schrijver, opgevoerd werd.
Daarna volgde, met korte tusschenpoozen, Daarna volgde, met korte tusschenpoozen,
„Das Vermächtnis (1897); „Die Gefährtin' „Das Vermächtnis (1897); „Die Gefährtin'
(1898); „Der grüne Kakadu (2598); zjn (1898); „Der grüne Kakadu (2598); zjn
drama „Der Schleier der Beatrice" (1899) en drama „Der Schleier der Beatrice" (1899) en
de recks kleine stukjes in een bedrijf waarvan de recks kleine stukjes in een bedrijf waarvan
ARTHUR SCHNITZLER, ARTHUR SCHNITZLER,
vooral „Literatur" (1901) bekendheid ver¬ vooral „Literatur" (1901) bekendheid ver¬
wierf. wierf.
Ook te onzent, in het Duitsch, opgevoerd Ook te onzent, in het Duitsch, opgevoerd
met Charlotte Kohler in de rol van Margarete. met Charlotte Kohler in de rol van Margarete.
Twee jaar later volgde „Der einsame Weg Twee jaar later volgde „Der einsame Weg
en wederom een jaar daarna „Zwischenspiel", en wederom een jaar daarna „Zwischenspiel",
(hier onder den titel „Intermezzo” gespeeld (hier onder den titel „Intermezzo” gespeeld
door het „Vereenigd Tooneel"). door het „Vereenigd Tooneel").
Wij kunnen niet alle werken van Arthur Wij kunnen niet alle werken van Arthur
Schnitzler vermelden, zijn oeuvre is te om¬ Schnitzler vermelden, zijn oeuvre is te om¬
vangrijk en wij moeten volstaan met de titels vangrijk en wij moeten volstaan met de titels
van enkele tooneelstukken en romans. Wi van enkele tooneelstukken en romans. Wi
herinneren aan „Professor Bernhardi" (1912) herinneren aan „Professor Bernhardi" (1912)
dat in politieke kringen vecl stof opjoeg; aan dat in politieke kringen vecl stof opjoeg; aan
„Die Schwestern oder Casanova in Spa „Die Schwestern oder Casanova in Spa
(1919), (te onzent gespeeld door het Rotter¬ (1919), (te onzent gespeeld door het Rotter¬
damsch Hofstad-tooneel) en aan „Der gang damsch Hofstad-tooneel) en aan „Der gang
zum Weiher“ zum Weiher“
Ook Schnitzler's novellistisch oeuvre is zeer Ook Schnitzler's novellistisch oeuvre is zeer
uitgebreid. In 1892 verscheen „Sterben" uitgebreid. In 1892 verscheen „Sterben"
waarin de laatste levensdagen van een tering¬ waarin de laatste levensdagen van een tering¬
lijder scherp en pijnlijk realistisch geschilderd lijder scherp en pijnlijk realistisch geschilderd
en „Die en „Die
worden, in 1897 „Der Ehrentag worden, in 1897 „Der Ehrentag
Toten schweigen“. Daarna „Die griechische Toten schweigen“. Daarna „Die griechische
Tänzerin" (1902), „Casanovas Heimfahrt Tänzerin" (1902), „Casanovas Heimfahrt
(1918), „Fraulein Else“ (1924); „Die Frat (1918), „Fraulein Else“ (1924); „Die Frat
des Richters” (1925), „Traumnovelle" (1926) des Richters” (1925), „Traumnovelle" (1926)
Arthur Schnitzler schreef over het algemeer Arthur Schnitzler schreef over het algemeer
bemopte novellen, verhalen in dialoog- er bemopte novellen, verhalen in dialoog- er
monoloog-vorm en slechts enkele romans monoloog-vorm en slechts enkele romans
„Der Weg ins Freie" (1908) behoort daarto „Der Weg ins Freie" (1908) behoort daarto
en de, indertijd in onze kronieken der Dult en de, indertijd in onze kronieken der Dult
pche Literatuur uitvoerig behandelde romar pche Literatuur uitvoerig behandelde romar
„Therese" (1928). „Therese" (1928).
a a
DOBSERVE DOBSERVE
I. österr. behördl. konzessioniertes I. österr. behördl. konzessioniertes
Unternehmen für Zeitungs-Ausschnitte Unternehmen für Zeitungs-Ausschnitte
WIEN, I., WOLLZEILE 11 WIEN, I., WOLLZEILE 11
TELEPHON R-23-0-43 TELEPHON R-23-0-43

Correspondants dans toutes les gran¬ Correspondants dans toutes les gran¬
2 2
ait du Journal: ait du Journal:
De Tid De Tid
Amsterdam Amsterdam
ARTHUR SCHNITZLER ARTHUR SCHNITZLER
OVERLEDEN OVERLEDEN
Een talentvol, maar gevaarlijk Een talentvol, maar gevaarlijk
Schrijver Schrijver
Woensdagavond omstrecks zeven uur is de Woensdagavond omstrecks zeven uur is de
bekende tooncelschrijver, wiens werken ook bekende tooncelschrijver, wiens werken ook
ten onzent, o.a. door Verkade, zijn opgevoerd, ten onzent, o.a. door Verkade, zijn opgevoerd,
ten gevolge cener beroerte overleden. ten gevolge cener beroerte overleden.
Hij was 15 Mei 1862 te Weenen geboren, Hij was 15 Mei 1862 te Weenen geboren,
waar zijn vader, prof. dr. Johann Schnitzler, waar zijn vader, prof. dr. Johann Schnitzler,
een bekend laryncolooz was. Ook Arthur glng een bekend laryncolooz was. Ook Arthur glng
in de medicijnen studeeren en promaveerde in de medicijnen studeeren en promaveerde
in 1885 te Weenen. Hij was achtereenvolgens in 1885 te Weenen. Hij was achtereenvolgens
werkzaam aan verschillende klinieken, be¬ werkzaam aan verschillende klinieken, be¬
studeerde te Londen en Parijs het ziekenhuis¬ studeerde te Londen en Parijs het ziekenhuis¬
wezen en werd in 1893 assistent van ziin wezen en werd in 1893 assistent van ziin
vader. Later werd hij militair dokter, doch vader. Later werd hij militair dokter, doch
moest uit den militairen dienst treden, na zijn moest uit den militairen dienst treden, na zijn
publicatie van „Leutnant Gusti." Hij wijdde publicatie van „Leutnant Gusti." Hij wijdde
zich nu bijna geheel aan de literatuur. zich nu bijna geheel aan de literatuur.
In zijn latere levensjaren zou hij vooral In zijn latere levensjaren zou hij vooral
zijn jeugdbevindingen der jaren ’80—’90 in zijn jeugdbevindingen der jaren ’80—’90 in
roman en tooncelstuk verwerken. Een zeer roman en tooncelstuk verwerken. Een zeer
bekend en omstreden zoodanig werk was zijn bekend en omstreden zoodanig werk was zijn
spel „Professor Bernhardi“, dat ook ten on¬ spel „Professor Bernhardi“, dat ook ten on¬
zent is opgevoerd. Uitvoerig is toen onzer¬ zent is opgevoerd. Uitvoerig is toen onzer¬
zijds uiteengczet waarom we dit spel af¬ zijds uiteengczet waarom we dit spel af¬
wezen wezen
Hij was al in 1886 met schrijven in het Hij was al in 1886 met schrijven in het
„Deutsche Wochenschrift“ begonnen, daarna „Deutsche Wochenschrift“ begonnen, daarna
in „An der schönen blauen Donau“, Toen zijn in „An der schönen blauen Donau“, Toen zijn
verrassende dialogen onder den verzameltitel verrassende dialogen onder den verzameltitel
„Anatol“ in 1889 verschenen, werd vooral de „Anatol“ in 1889 verschenen, werd vooral de
aandacht op hem gevestigd. aandacht op hem gevestigd.
Schnitzler wist wat tooneel was. Zijn dia- Schnitzler wist wat tooneel was. Zijn dia-
logen zijn flitsend, zijn karakterteckening is logen zijn flitsend, zijn karakterteckening is
raak, zijn behandeling van een gegeven vllim¬ raak, zijn behandeling van een gegeven vllim¬
scherp en geestig. Hij kent liefde en weemoed. scherp en geestig. Hij kent liefde en weemoed.
Zijn taal is speelsch en melodicus. Zijn fantasle Zijn taal is speelsch en melodicus. Zijn fantasle
is rijk, schler onuitputtelijk. Lang is de rij is rijk, schler onuitputtelijk. Lang is de rij
zijner romans zoowel als zijner tooneelspelen. zijner romans zoowel als zijner tooneelspelen.
Van zijn tooneclwerken noemen we los weg: Van zijn tooneclwerken noemen we los weg:
„Das Märchen", „Liebelei“, „Freiwild“, „Pa¬ „Das Märchen", „Liebelei“, „Freiwild“, „Pa¬
racelsus", „Der grüne Kakadu“, „Der Schleier racelsus", „Der grüne Kakadu“, „Der Schleier
der Beatrice“, „Der einsame Weg“, „Zwischen¬ der Beatrice“, „Der einsame Weg“, „Zwischen¬
spiel“, „Der Gang zum Weiher“ (drama in spiel“, „Der Gang zum Weiher“ (drama in
verzen) enz. „Der Weg ins Freie“ was verzen) enz. „Der Weg ins Freie“ was
Schnitzler’s grootste roman. Schnitzler’s grootste roman.
Hij was een bultengomeen talent, maar daur- Hij was een bultengomeen talent, maar daur-
om juist werd zijn werk er vaak te bedenke¬ om juist werd zijn werk er vaak te bedenke¬
lijker om. Er ging een suggestieve kracht van lijker om. Er ging een suggestieve kracht van
uit, die b.v. in professor Bernhardi talriken uit, die b.v. in professor Bernhardi talriken
op een dwaalspoor bracht. Rondom zijn ero¬ op een dwaalspoor bracht. Rondom zijn ero¬
tisch „Relgen“ is vecl te doen gewcest. Een tisch „Relgen“ is vecl te doen gewcest. Een
storm van verontwaardiging is er over heen storm van verontwaardiging is er over heen
gegaan en op verschillende plaatsen is de op¬ gegaan en op verschillende plaatsen is de op¬
voering verboden. voering verboden.
Een rijk talent Is hier aan veel ergerlijks Een rijk talent Is hier aan veel ergerlijks
verspeeld en met groote omzichtigheld moe verspeeld en met groote omzichtigheld moe