VII, Verschiedenes 12, Schnitzlers Tod, Seite 559


rr rr
(Redakcja). ko, ukrył rewolwer w kieszeni ma- (Redakcja). ko, ukrył rewolwer w kieszeni ma-
wiejskim na Paulę, którą wezwał telegraficznie wiejskim na Paulę, którą wezwał telegraficznie
czując żar i czując żar i
rynarki, wiedział, że się obudził,i rynarki, wiedział, że się obudził,i
oczach. oczach.
pomyślał: Depesza?, poczem zapy pomyślał: Depesza?, poczem zapy
Wszedł we wrota i na wszelki czas gdy Höhnburg dął w miechy, Wszedł we wrota i na wszelki czas gdy Höhnburg dął w miechy,
Po co Po co
wysuwając ciągle i cofając głowę wysuwając ciągle i cofając głowę
wypadek zapytał jeszcze raz, czy wypadek zapytał jeszcze raz, czy
glosie glosie
za balustradę chóru, jak kukła. za balustradę chóru, jak kukła.
Kto tam? Kto tam?
nie nadeszła dla niego depesza. nie nadeszła dla niego depesza.
Zmarły w Wiedniu w dniu Zmarły w Wiedniu w dniu
szloch — ote szloch — ote
Gospodarz wyjaśnił mu, że w tej Ale Leimbach oświadczył,, że ten Gospodarz wyjaśnił mu, że w tej Ale Leimbach oświadczył,, że ten
waż tak mi waż tak mi
21 b. m., w wieku 1. 69, znako 21 b. m., w wieku 1. 69, znako
To ja, Robercie — odpowie- To ja, Robercie — odpowie-
małej wiosczynie niema służby te- człowiek tam na górze nie gra fugi małej wiosczynie niema służby te- człowiek tam na górze nie gra fugi
myśl przycho myśl przycho
dział głos. dział głos.
Bacha, lecz że komponuje życlo- Bacha, lecz że komponuje życlo-
mity pisarz, pocta i dramaturg legraficznej między godziną 7-a mity pisarz, pocta i dramaturg legraficznej między godziną 7-a
bie znowu ub bie znowu ub
austrjacki, Artur Schnitzler, u- wieczorem 1 7-ą rano. Wtedy po- rysy, jak to zresztą czynią wszy austrjacki, Artur Schnitzler, u- wieczorem 1 7-ą rano. Wtedy po- rysy, jak to zresztą czynią wszy
Krew w nim zastygła. Był to Krew w nim zastygła. Był to
Dlacieg Dlacieg
scy wybitni pianiści. W następnej scy wybitni pianiści. W następnej
rodził się 5 maja 1862 r. w Wie wrócił Robert do swego pierwsze rodził się 5 maja 1862 r. w Wie wrócił Robert do swego pierwsze
głos jego brata Ottona. A więc głos jego brata Ottona. A więc
chcesz odem chcesz odem
chwili Robert już znajdował sie chwili Robert już znajdował sie
już pojechał za nim, już był tutaj. już pojechał za nim, już był tutaj.
dułu. Już w domu rodziców go przypuszczenia. dułu. Już w domu rodziców go przypuszczenia.
wyjm ręce z wyjm ręce z
Udał się do ’swego pokoju, gdzie między szynami kolejowemi, na Udał się do ’swego pokoju, gdzie między szynami kolejowemi, na
wchłonął w siebie młody Artur wchłonął w siebie młody Artur
tle wolnej ókolicy, z czerwonym aby wykonać swe straszne dzielo. tle wolnej ókolicy, z czerwonym aby wykonać swe straszne dzielo.
w ubraniu rzucił się na łóżko. w ubraniu rzucił się na łóżko.
Całe szczęście, że drzwi były za Całe szczęście, że drzwi były za
Oon ono Oon ono
atmosferę artyzmu i teatru, atmosferę artyzmu i teatru,
Cchjał odpocząć godzinę, bowiem sztandarem w ręku. Nieprzerwanie Cchjał odpocząć godzinę, bowiem sztandarem w ręku. Nieprzerwanie
mknięte. mknięte.
twarz. W pi twarz. W pi
powiewał tym sztandarem i wresz powiewał tym sztandarem i wresz
gdyż w kregu pacjentów jege gdyż w kregu pacjentów jege
minęła już północ, a potem pójść minęła już północ, a potem pójść
wał się nie wał się nie
Czy można wejść? — zapytal Czy można wejść? — zapytal
cie wbił go w kurhan, pod którym cie wbił go w kurhan, pod którym
ojca, znanego laryngologa ojca, znanego laryngologa
na dworzec. Nie zgasił światła na dworzec. Nie zgasił światła
Nastepnie je Nastepnie je
Otton. Ale zanim Robert zdąży Otton. Ale zanim Robert zdąży
przez okno, leżące naprzeciwko pochowana była Alberta. Następ przez okno, leżące naprzeciwko pochowana była Alberta. Następ
profesora uniwersytetu, znajdo profesora uniwersytetu, znajdo
gwałtowności gwałtowności
łóżka, wyglądał w ciemną noc. Wi nie ruszył wąską ścieżyną górską odpowiedzieć, drzwi się otworzyły łóżka, wyglądał w ciemną noc. Wi nie ruszył wąską ścieżyną górską odpowiedzieć, drzwi się otworzyły
kieszeni futr kieszeni futr
wali się wybitni artyści, aktu wali się wybitni artyści, aktu
przez cudną, ni-bieską noc zimową. przez cudną, ni-bieską noc zimową.
bowiem Robert zapomnial jo za bowiem Robert zapomnial jo za
dział jedynie niebo i samotny dział jedynie niebo i samotny
i skrzywił ei i skrzywił ei
rzy i aktorki. rzy i aktorki.
Wreszcie słedział, odświeżony, mknać. Wreszcie słedział, odświeżony, mknać.
wierzchołek góry, nad którym mi- wierzchołek góry, nad którym mi-
roześmiać, po roześmiać, po
ciesząc się z oczekującej go pracy, ciesząc się z oczekującej go pracy,
gała gwiazda. Na wieży kościelne) gała gwiazda. Na wieży kościelne)
Autor wa tąpii, idąc za przy Autor wa tąpii, idąc za przy
Czego chcesz? — zapytal nie Czego chcesz? — zapytal nie
ponlednal. ponlednal.
wybiłe wpół do pierwszej, a głos w biurze, gdy nagle gwałtownie wybiłe wpół do pierwszej, a głos w biurze, gdy nagle gwałtownie
kladem ojea, na medycyne. kladem ojea, na medycyne.
szczęśliwiec z rozszerzonemi żreni- szczęśliwiec z rozszerzonemi żreni-
Widocz Widocz
zapukano do drzwi. Wiedział odra zapukano do drzwi. Wiedział odra
dzwonu rozlegał się długo, jakgd, dzwonu rozlegał się długo, jakgd,
praktykowal w klinikach prze- praktykowal w klinikach prze-
by noc wydać go nie chciała; glos zu, e to może by tylko ma Al- ,aprzytemz prawdzw udre by noc wydać go nie chciała; glos zu, e to może by tylko ma Al- ,aprzytemz prawdzw udre
Przyjdź dos Przyjdź dos
ka zdawał sobie sprawę, że obie ka zdawał sobie sprawę, że obie
pare lat, jako lekarz - intern pare lat, jako lekarz - intern
twój brat, t twój brat, t
berty, który przychodzł, aby zażą berty, który przychodzł, aby zażą
ten stawał się coraz głośniejszy, a ten stawał się coraz głośniejszy, a
dać od niego zdania rachunku z te- powieki były jedukowo rozwarte dać od niego zdania rachunku z te- powieki były jedukowo rozwarte
się plącze w się plącze w
sta (1886 — 1889), a w r. 1895 sta (1886 — 1889), a w r. 1895
wreszcje huczał, jak organy. wreszcje huczał, jak organy.
Robercie. Wi Robercie. Wi
wielkim, zresztą zupełnie opustosza go, co uczynił. Ale był zdecydowa- wielkim, zresztą zupełnie opustosza go, co uczynił. Ale był zdecydowa-
Otton stal naprzeciwko nlege Otton stal naprzeciwko nlege
został asystentem swego olca w został asystentem swego olca w
ciez to nieme ciez to nieme
ny nie otwierać. Natomiast opuścil ny nie otwierać. Natomiast opuścil
łym kościele kroczył Robert łym kościele kroczył Robert
w drzwiach, w futrze i grubym sza w drzwiach, w futrze i grubym sza
poliklinice wiedeńskiej. poliklinice wiedeńskiej.
pokój przez przeciwległe drzwt pokój przez przeciwległe drzwt
d-rem Leimbachem, a przy orga d-rem Leimbachem, a przy orga
lu dokoła szyl. Mówił szybko: lu dokoła szyl. Mówił szybko:
Brakto mu Brakto mu
Bliski kontakt ze światem a Bliski kontakt ze światem a
pobiegł przed siebie przez niezliczo pobiegł przed siebie przez niezliczo
nach, niewidoczny, ale w umyśle nach, niewidoczny, ale w umyśle
malował się malował się
Powiedziano mi na dole, że Powiedziano mi na dole, że
ne sale 1 pokoje; w każdym z nich ne sale 1 pokoje; w każdym z nich
tystycznym 1 teatralnym wply tystycznym 1 teatralnym wply
Roberta zupełnie wyraźny, siedzial Roberta zupełnie wyraźny, siedzial
losé bez grar losé bez grar
chciałeś pójéć o 2-ej ua dworzec chciałeś pójéć o 2-ej ua dworzec
płanista z nocnego lokalu, pod-ay stoły, przy każdym stale sle- płanista z nocnego lokalu, pod-ay stoły, przy każdym stale sle-
nał jednak decydująco na zmia nał jednak decydująco na zmia
w tym wilge w tym wilge
bezczelność, bezczelność,
ne karjery życiowej Schnitzle- ne karjery życiowej Schnitzle-
ton z kolei, ton z kolei,
ra. Przerzuca sle on do litera¬ ra. Przerzuca sle on do litera¬
wyrazem prz wyrazem prz
tury po kilku próbach wydaje tury po kilku próbach wydaje
brata, zbliżyl brata, zbliżyl
UWAG UWAG
plerwszy swój utwór sceniczny plerwszy swój utwór sceniczny
objać i w objać i w
(1889) p. t. „Anatol", który jest (1889) p. t. „Anatol", który jest
peemail. o am peemail. o am
Dziwimy się wciąż, gdy poeta, od przesądu, że śmierć sama z eie na myśl łątki - jednodniówki, któ Dziwimy się wciąż, gdy poeta, od przesądu, że śmierć sama z eie na myśl łątki - jednodniówki, któ
czujac na 82 czujac na 82
szeregiem udramatyzowanych szeregiem udramatyzowanych
bie oznacza już coś smutnego. Jest rych przeznaczeniem był lot bez bie oznacza już coś smutnego. Jest rych przeznaczeniem był lot bez
który nam stworzył świat przepy który nam stworzył świat przepy
nie watpil j. nie watpil j.
to raczej coś tak wybitnie natural-rosk od jednego odpływu do na to raczej coś tak wybitnie natural-rosk od jednego odpływu do na
djalogów. Na scenie wszakże djalogów. Na scenie wszakże
chu, wspaniałości i subtelnego uży chu, wspaniałości i subtelnego uży
nahuguego nahuguego
stępnego przypływu na wybrzeżu, stępnego przypływu na wybrzeżu,
nego, że w obrębie dzieła sztuk nego, że w obrębie dzieła sztuk
ukazała się pierwsza „Bajka ukazała się pierwsza „Bajka
cia, ukazuje się nam, jako ze- cia, ukazuje się nam, jako ze-
diesbennernen diesbennernen
może posłużyć podstawą zarówno a które wmawiają w siebie, że wi- może posłużyć podstawą zarówno a które wmawiają w siebie, że wi-
wnętrznie zaniedbany cygan, gd) wnętrznie zaniedbany cygan, gd)
(1893) „Anatol", „aś ujrzał świa (1893) „Anatol", „aś ujrzał świa
bronié sie na bronié sie na
działy, jak morze wyschlo, ponie działy, jak morze wyschlo, ponie
autor książki o wielkiej powadze do wesołości, jak do glębokjego autor książki o wielkiej powadze do wesołości, jak do glębokjego
tlo kinkietów teatralnych dopie tlo kinkietów teatralnych dopie
waż nie doczekaly następnego waż nie doczekaly następnego
jacymi opos jacymi opos
wstrząsu. Im dalszą jest dla nas wstrząsu. Im dalszą jest dla nas
etycznej jest w życiu powierzchow etycznej jest w życiu powierzchow
tył w kiesze tył w kiesze
r9 w. r. 1895. Na rok 1896 prz) r9 w. r. 1895. Na rok 1896 prz)
puydynn. puydynn.
pewna postać, im bardziej odsunię pewna postać, im bardziej odsunię
nym, frywolnym człowiekiem, gdy nym, frywolnym człowiekiem, gdy
wolweru 1 p wolweru 1 p
pédla axtuka „Taniee Milośc!“. pédla axtuka „Taniee Milośc!“.
ta została od roli epizodu, tem ta została od roli epizodu, tem
przepelnionege przepelnionege
twórca dzleła, twórca dzleła,
obejmował p obejmował p
łatwiej możemy etanąć na tym łatwiej możemy etanąć na tym
wystawiona w r. 1920 na scenie wystawiona w r. 1920 na scenie
szlachetnością i milością blżniege szlachetnością i milością blżniege
Niezbednym warunkiem dramatu Niezbednym warunkiem dramatu
si Ottona, kt si Ottona, kt
punkcie widzenia, prawdopodobnie punkcie widzenia, prawdopodobnie
okazuje się egoistą o ciasnym ho okazuje się egoistą o ciasnym ho
wiedeńsklego Raimund - Tea wiedeńsklego Raimund - Tea
jest istnienie określonego éwiatop jest istnienie określonego éwiatop
uważyl, jakie uważyl, jakie
dlatego, ponieważ od tej usunięte dlatego, ponieważ od tej usunięte
ryzoncie. W przystępie rozczarowa ryzoncie. W przystępie rozczarowa
tru. Późnlej ukazują slę w szył tru. Późnlej ukazują slę w szył
Ale w chwili Ale w chwili
postaci nie biegnie do nas tyle ni- gladu i przyjecte pewnych ctałycl postaci nie biegnie do nas tyle ni- gladu i przyjecte pewnych ctałycl
nia jesteśmy skłonni uważać takicł nia jesteśmy skłonni uważać takicł
etycznych zasad i wartości. Abeo etycznych zasad i wartości. Abeo
kiem tomple inne utwory kiem tomple inne utwory
nał po lufe, nał po lufe,
ci asocjalnych, włążących ją z na- ci asocjalnych, włążących ją z na-
„Testament" pisarzy za oszustów, lub zakłama „Testament" pisarzy za oszustów, lub zakłama
lutnie nie chodzi, by na początku lutnie nie chodzi, by na początku
bie i zawolad bie i zawolad
Schnitzlera: Schnitzlera:
szem życiem. Smieré Hamleta szem życiem. Smieré Hamleta
ne indywidua. ne indywidua.
dramatu akceptować myt, a w del dramatu akceptować myt, a w del
szyla jego ce szyla jego ce
wrusza nas tragicznie, a émierć Po wrusza nas tragicznie, a émierć Po
Melona donuge Melona donuge
(1897), (1897),
Krzywdzimy ich takim sądem. Krzywdzimy ich takim sądem.
sie, jak klode sie, jak klode
lonjusza conajwyżej tragikomicz-sym cigu podawć go w watpli lonjusza conajwyżej tragikomicz-sym cigu podawć go w watpli
Nie są to bynajmniej oszuści, a po Nie są to bynajmniej oszuści, a po
(1898), „Welon Beatryczy" (1898), „Welon Beatryczy"
wość; e uchodzi również rozpo wość; e uchodzi również rozpo
nie. W ten sam sposób, może jesz nie. W ten sam sposób, może jesz
A Robert, A Robert,
(1899). „Literatura“ (1901), prostu literaci, których metoda (1899). „Literatura“ (1901), prostu literaci, których metoda
ścieranie nad akcją dramatyczną ścieranie nad akcją dramatyczną
cze większym stopniu tragikomicz cze większym stopniu tragikomicz
tworzenia toczy się w dwuch eta- tworzenia toczy się w dwuch eta-
bie jeszcze bie jeszcze
nieba o zupelnie określonych efek- nieba o zupelnie określonych efek-
„Marjonetki“ „Marjonetki“
Aaleg Ra Aaleg Ra
nie, acz czasami wzruszająco, nie, acz czasami wzruszająco,
pach; idąc za popędem wewnętrz pach; idąc za popędem wewnętrz
o pruen o pruen
tach éwietlnych i innych wasnoć tach éwietlnych i innych wasnoć
„Profesor Bernhardi“ etc. etc „Profesor Bernhardi“ etc. etc
działa na nas émierć w teatrze ma działa na nas émierć w teatrze ma
nego nakazu zaczynają od tego, że nego nakazu zaczynają od tego, że
sie stala, pra sie stala, pra
clach, a nactepnie obnitanie tege clach, a nactepnie obnitanie tege
rjonetek. Nasz ból z powodu rjonetek. Nasz ból z powodu
Wielki talent Schnitzlera zna Wielki talent Schnitzlera zna
przedewezystkiem stwarzają po przedewezystkiem stwarzają po
ta, zblegt ze ta, zblegt ze
nieba, niby ruchomego sufttu, lul nieba, niby ruchomego sufttu, lul
émierci marjonetki, jaki odczuwa émierci marjonetki, jaki odczuwa
laal też swój wyraz w szeregu stać poety, który nadaje się do te- laal też swój wyraz w szeregu stać poety, który nadaje się do te-
rze na opust rze na opust
wogóle je przerwać, ukazując nie wogóle je przerwać, ukazując nie
wiecznie w nas bijące serce dziec wiecznie w nas bijące serce dziec
go, by ze swej stworzonej przez go, by ze swej stworzonej przez
puścił eie ez puścił eie ez
skończonoćć nierozwiązanych i nie- skończonoćć nierozwiązanych i nie-
nowel i powieści. W roku 1892 nowel i powieści. W roku 1892
ka, zostaje przez naszą logike ka, zostaje przez naszą logike
nich istoty zrodzić dzieło, którege nich istoty zrodzić dzieło, którege
drepcac w drepcac w
roawiązalnych zagadnień. Nie u- roawiązalnych zagadnień. Nie u-
ukazeła się nowela „Smierć“ ukazeła się nowela „Smierć“
nie mogłaby stworzyć ich własna dorosłych ludzi natychmiast prze nie mogłaby stworzyć ich własna dorosłych ludzi natychmiast prze
cit palto, ktd cit palto, ktd
chodzi, gdy na Początku dramatu chodzi, gdy na Początku dramatu
w r. 1895 — „Kwiaty“, „Pote- w r. 1895 — „Kwiaty“, „Pote-
transponowany na wesołość. Dzie- transponowany na wesołość. Dzie-
natura. natura.
w biegu, i1 w biegu, i1
przyjmuje się, jako bezwzględnie przyjmuje się, jako bezwzględnie
„Porucznik „Porucznik
je się tak dlatego, że te uczciwe je się tak dlatego, że te uczciwe
ganle“ (1896), ganle“ (1896),
Wprawdzie prawda jest tak nie Wprawdzie prawda jest tak nie
istniejącą, wolną wolę, wine,, od- nowany jedy istniejącą, wolną wolę, wine,, od- nowany jedy
marjonetki, w przeciwteństwie do marjonetki, w przeciwteństwie do
odpartym pierwiastkiem, że nawet odpartym pierwiastkiem, że nawet
Gustl“ (1900), „Tancerka grec Gustl“ (1900), „Tancerka grec
nie wrócié nie wrócié
najpoważniejsze, w ten sposób niektórych pozornie tragiczych p powiedzialnoćć sumienie, a wiec najpoważniejsze, w ten sposób niektórych pozornie tragiczych p powiedzialnoćć sumienie, a wiec
dzil przez dzil przez
podporządkowuje się świat pew- podporządkowuje się świat pew-
ka“. „Przepowiednia“, „Zabó ka“. „Przepowiednia“, „Zabó
stworzone dzieła w pewnych punk- staci, które czasami są niczem wi- stworzone dzieła w pewnych punk- staci, które czasami są niczem wi-
noc, która ni noc, która ni
nym prawom etycznym — a pod nym prawom etycznym — a pod
ca“ etc. Jedną z otatnich nowel ca“ etc. Jedną z otatnich nowel
tach, a czasami w całej swojej li- cej, jak nieuczciwemi marjonetka- tach, a czasami w całej swojej li- cej, jak nieuczciwemi marjonetka-
koniec zwątpić w istnienie tych gdy dla nieg koniec zwątpić w istnienie tych gdy dla nieg
Sehnitzlera byla „Panna Elza" Sehnitzlera byla „Panna Elza"
mi, zgóry rezygnują ze stwarza- mi, zgóry rezygnują ze stwarza-
nij, zdradzają tajemnicę swego nij, zdradzają tajemnicę swego
że już tysie że już tysie
praw i widzieć świat pod wyłączną praw i widzieć świat pod wyłączną
1924), oraz „Marzenie“ (1926) 1924), oraz „Marzenie“ (1926)
pochodzenia, chocłażby tylko przez nia złudzenia, jakoby przedstawia pochodzenia, chocłażby tylko przez nia złudzenia, jakoby przedstawia
droga i le p droga i le p
władzą przyczynowości. Gdy akro władzą przyczynowości. Gdy akro
ly losy ludz. ly losy ludz.
dziwny niesmak, który wzmóc się dziwny niesmak, który wzmóc się
jeszcze tysią jeszcze tysią
bata, dźwigający olbrzymi ciężar, bata, dźwigający olbrzymi ciężar,
. . * . . *
może do oporu, a nawet do wotrę może do oporu, a nawet do wotrę
rauca go nagle i daje publiczności aż do wieczn rauca go nagle i daje publiczności aż do wieczn
tu. A w każdym wypadku taki tu. A w każdym wypadku taki
niebieskie no niebieskie no
do zrozumienia, że to był tylko re do zrozumienia, że to był tylko re
Niektórzy recenzenci znajdują Niektórzy recenzenci znajdują
utwór szybciej zapadnie w otchłań utwór szybciej zapadnie w otchłań
kwizyt, można to uważać za uda- kwizyt, można to uważać za uda-
M allego M allego
szczególną przyjemność w stwier- szczególną przyjemność w stwier-
zapomnienia, niż te inne utwory, zapomnienia, niż te inne utwory,
ny żart blazeński. Ale takim zar- ny żart blazeński. Ale takim zar-
E E
gl od miejeco gl od miejeco
dzaniu zdecydowanego cofania się dzaniu zdecydowanego cofania się
które zrodził bezpośrednio genjusz, które zrodził bezpośrednio genjusz,
tem blazeńskim staje się również aleono n. tem blazeńskim staje się również aleono n.
w rozwoju pewnego autora, gdy w rozwoju pewnego autora, gdy
00 Lentan 00 Lentan
nie posługując stę postacią prze nie posługując stę postacią prze
dramat, gdy jakaś wysokiej miary dramat, gdy jakaś wysokiej miary
pa na kamie pa na kamie
Bapenen Bapenen
chodnią, którą wyposażyć musi w w gruncłe rzeczy chodzi jedynie c chodnią, którą wyposażyć musi w w gruncłe rzeczy chodzi jedynie c
etyema wartość traci w każdym byla odrzuc. etyema wartość traci w każdym byla odrzuc.
e v e v
wysokte walory ducha, jakich nie wahania wdół, które istnieją w ży- wysokte walory ducha, jakich nie wahania wdół, które istnieją w ży-
ezarpane o ezarpane o
ciu każdej twóręzej jednostki. W akcie na wadze, a pod koniec oka ciu każdej twóręzej jednostki. W akcie na wadze, a pod koniec oka
rnen non rnen non
znajduje w sobie. znajduje w sobie.
zuje się tylko re"wizytem. zuje się tylko re"wizytem.
niach cze niach cze
obliczu takich przedwczesnych obliczu takich przedwczesnych
Artur Schnitzler skrzepy krwt Artur Schnitzler skrzepy krwt
i8 i8

W sztuce musty sie wyzwolć mówców pogrzebwych przychot W sztuce musty sie wyzwolć mówców pogrzebwych przychot