2 2
Sitzer sDt Sitzer sDt
OBSERVER OBSERVER
1. österr. behördl. konzessioniertes 1. österr. behördl. konzessioniertes
Unternehmen für Zeitungs-Ausschnitte Unternehmen für Zeitungs-Ausschnitte
WIEN, I., WOLLZEILE WIEN, I., WOLLZEILE
TELEPHON R-23-0-43 TELEPHON R-23-0-43
Ausschnitt aus: Ausschnitt aus:
Wycinek z wydawídtwá Wycinek z wydawídtwá
NVa. USTSNRNY NVa. USTSNRNY
(Warszawa) (Warszawa)
SE SE
ARTUR SCHNITZLER ARTUR SCHNITZLER
e zmarłym nagle sławnym poetą wiedeń- e zmarłym nagle sławnym poetą wiedeń-
skim, Arturem Schnitzlerem, zszedł do skim, Arturem Schnitzlerem, zszedł do
grobu jeden z głównych przedstawicieli grobu jeden z głównych przedstawicieli
t. zw. modernizmu w piśmiennictwie europej- t. zw. modernizmu w piśmiennictwie europej-
skiem, który w ostatniem dziesięcioleciu skiem, który w ostatniem dziesięcioleciu
ubiegłego wieku największe swoje święcił ubiegłego wieku największe swoje święcił
triumfy. Dla pokolenia dzisiejszego nietylko triumfy. Dla pokolenia dzisiejszego nietylko
u nas w Polsce, ale w całej Europie, epoka u nas w Polsce, ale w całej Europie, epoka
ta jest już tylko przebrzmiałem echem. Dla ta jest już tylko przebrzmiałem echem. Dla
tych jednak, którzy ją przeżyli, będzie ona tych jednak, którzy ją przeżyli, będzie ona
do końca życia złączona przedewszystkiem do końca życia złączona przedewszystkiem
z Arturem Schnitzlerem. Zaden bowiem z Arturem Schnitzlerem. Zaden bowiem
z poetów tego okresu nie budził wówczas z poetów tego okresu nie budził wówczas
w całej Europie takiego, jak on entuzjazmu. w całej Europie takiego, jak on entuzjazmu.
Schnitzler wniósł do literatury światowej pra- Schnitzler wniósł do literatury światowej pra-
wdziwie nową nutę, pełną dziwnego uroku. wdziwie nową nutę, pełną dziwnego uroku.
Była to nuta wiedeńska, ta sama, którą do Była to nuta wiedeńska, ta sama, którą do
mużyki wnieśli Schubert i „król walca , Jan mużyki wnieśli Schubert i „król walca , Jan
Strauss. Wszystko niemal, co wyszło z pod Strauss. Wszystko niemal, co wyszło z pod
pióra Schnitzlera, owiane było jedyną w swo- pióra Schnitzlera, owiane było jedyną w swo-
im rodzaju atmosferą stolicy naddunajskiej. im rodzaju atmosferą stolicy naddunajskiej.
I ona to właśnie wycisnęła na jego niezwykle I ona to właśnie wycisnęła na jego niezwykle
bogatej twórczości dramatycznej i noweli- bogatej twórczości dramatycznej i noweli-
stycznej nieznane przedtem w piśmiennictwie stycznej nieznane przedtem w piśmiennictwie
europejskiem piętno. To też tłumaczono europejskiem piętno. To też tłumaczono
Schnitzlera na wszystkie prawie języki, Schnitzlera na wszystkie prawie języki,
a w szczególności jego utwory dramatyczne a w szczególności jego utwory dramatyczne
cieszyły się w całej Europie niebywałem po- cieszyły się w całej Europie niebywałem po-
wodzeniem. Również i na scenie naszej wodzeniem. Również i na scenie naszej
Schnitzler zawsze święcił triumły. Schnitzler zawsze święcił triumły.
Już pierwszemi swemi utworami scenicz- Już pierwszemi swemi utworami scenicz-
emi poeta wiedeński odniósł bezprzykładny emi poeta wiedeński odniósł bezprzykładny
sukces. Liczył on wówczas zaledwie 30 lat sukces. Liczył on wówczas zaledwie 30 lat
i był z „zawodu — lekarzem, bo ojciec jego, i był z „zawodu — lekarzem, bo ojciec jego,
sławny laryngolog na wszechnicy wiedeńskiej, sławny laryngolog na wszechnicy wiedeńskiej,
nie zgodził się na „karjerę literacką syna. nie zgodził się na „karjerę literacką syna.
Studja medyczne Artura Schnitzlera w nie Studja medyczne Artura Schnitzlera w nie
małej mierze przyczyniły się do ukształtowa- małej mierze przyczyniły się do ukształtowa-
nia jego linji rozwojowej jako poety. Im to nia jego linji rozwojowej jako poety. Im to
bowiem zawdzięczał niesłychanie głębokie bowiem zawdzięczał niesłychanie głębokie
wnikanie psychologiczne w stworzone przez wnikanie psychologiczne w stworzone przez
siebie postacie, o którem sławny Zygmunt siebie postacie, o którem sławny Zygmunt
Freud powiedział, iż — antycypowało całą Freud powiedział, iż — antycypowało całą
jego nową teorję. Okazał się zaś Schnitzler jego nową teorję. Okazał się zaś Schnitzler
od samego początku przedewszystkiem nie od samego początku przedewszystkiem nie
bywale subtelnym znawcą psychiki kobiecej. bywale subtelnym znawcą psychiki kobiecej.
Już stworzona przez niego pierwsza postać Już stworzona przez niego pierwsza postać
sceniczna, sławna „Mizzi" w dramacie p. t. sceniczna, sławna „Mizzi" w dramacie p. t.
Milostki", ujawniła ten jego szczególny dar Milostki", ujawniła ten jego szczególny dar
Był to typ „słodkiej dzieweczki" wiedeńskiej Był to typ „słodkiej dzieweczki" wiedeńskiej
box 43/24 box 43/24
są różne sfery społeczne, złączone z sobą są różne sfery społeczne, złączone z sobą
właśnie dzięki ciągłemu „change de place właśnie dzięki ciągłemu „change de place
poszczególnych postaci. poszczególnych postaci.
Jedną z dominujących cech w twórczości Jedną z dominujących cech w twórczości
Schnitzlera stanowił ironiczny uśmiech, z ja- Schnitzlera stanowił ironiczny uśmiech, z ja-
Artur Schnitzler Artur Schnitzler
kim patrzył na świat i ludzi. Jak mało który kim patrzył na świat i ludzi. Jak mało który
z poetów pojął on „komedję życia i pojęciu z poetów pojął on „komedję życia i pojęciu
temu dał także niezmiernie trafny wyraz temu dał także niezmiernie trafny wyraz
w słowach, włożonych w usta jednej ze swych w słowach, włożonych w usta jednej ze swych
postaci scenicznych: „My wszyscy tu na tym postaci scenicznych: „My wszyscy tu na tym
gramy, lecz tylko kto o tem wie, gramy, lecz tylko kto o tem wie,
świecie świecie
B. Szarlitt B. Szarlitt
jest mądry jest mądry
Sitzer sDt Sitzer sDt
OBSERVER OBSERVER
1. österr. behördl. konzessioniertes 1. österr. behördl. konzessioniertes
Unternehmen für Zeitungs-Ausschnitte Unternehmen für Zeitungs-Ausschnitte
WIEN, I., WOLLZEILE WIEN, I., WOLLZEILE
TELEPHON R-23-0-43 TELEPHON R-23-0-43
Ausschnitt aus: Ausschnitt aus:
Wycinek z wydawídtwá Wycinek z wydawídtwá
NVa. USTSNRNY NVa. USTSNRNY
(Warszawa) (Warszawa)
SE SE
ARTUR SCHNITZLER ARTUR SCHNITZLER
e zmarłym nagle sławnym poetą wiedeń- e zmarłym nagle sławnym poetą wiedeń-
skim, Arturem Schnitzlerem, zszedł do skim, Arturem Schnitzlerem, zszedł do
grobu jeden z głównych przedstawicieli grobu jeden z głównych przedstawicieli
t. zw. modernizmu w piśmiennictwie europej- t. zw. modernizmu w piśmiennictwie europej-
skiem, który w ostatniem dziesięcioleciu skiem, który w ostatniem dziesięcioleciu
ubiegłego wieku największe swoje święcił ubiegłego wieku największe swoje święcił
triumfy. Dla pokolenia dzisiejszego nietylko triumfy. Dla pokolenia dzisiejszego nietylko
u nas w Polsce, ale w całej Europie, epoka u nas w Polsce, ale w całej Europie, epoka
ta jest już tylko przebrzmiałem echem. Dla ta jest już tylko przebrzmiałem echem. Dla
tych jednak, którzy ją przeżyli, będzie ona tych jednak, którzy ją przeżyli, będzie ona
do końca życia złączona przedewszystkiem do końca życia złączona przedewszystkiem
z Arturem Schnitzlerem. Zaden bowiem z Arturem Schnitzlerem. Zaden bowiem
z poetów tego okresu nie budził wówczas z poetów tego okresu nie budził wówczas
w całej Europie takiego, jak on entuzjazmu. w całej Europie takiego, jak on entuzjazmu.
Schnitzler wniósł do literatury światowej pra- Schnitzler wniósł do literatury światowej pra-
wdziwie nową nutę, pełną dziwnego uroku. wdziwie nową nutę, pełną dziwnego uroku.
Była to nuta wiedeńska, ta sama, którą do Była to nuta wiedeńska, ta sama, którą do
mużyki wnieśli Schubert i „król walca , Jan mużyki wnieśli Schubert i „król walca , Jan
Strauss. Wszystko niemal, co wyszło z pod Strauss. Wszystko niemal, co wyszło z pod
pióra Schnitzlera, owiane było jedyną w swo- pióra Schnitzlera, owiane było jedyną w swo-
im rodzaju atmosferą stolicy naddunajskiej. im rodzaju atmosferą stolicy naddunajskiej.
I ona to właśnie wycisnęła na jego niezwykle I ona to właśnie wycisnęła na jego niezwykle
bogatej twórczości dramatycznej i noweli- bogatej twórczości dramatycznej i noweli-
stycznej nieznane przedtem w piśmiennictwie stycznej nieznane przedtem w piśmiennictwie
europejskiem piętno. To też tłumaczono europejskiem piętno. To też tłumaczono
Schnitzlera na wszystkie prawie języki, Schnitzlera na wszystkie prawie języki,
a w szczególności jego utwory dramatyczne a w szczególności jego utwory dramatyczne
cieszyły się w całej Europie niebywałem po- cieszyły się w całej Europie niebywałem po-
wodzeniem. Również i na scenie naszej wodzeniem. Również i na scenie naszej
Schnitzler zawsze święcił triumły. Schnitzler zawsze święcił triumły.
Już pierwszemi swemi utworami scenicz- Już pierwszemi swemi utworami scenicz-
emi poeta wiedeński odniósł bezprzykładny emi poeta wiedeński odniósł bezprzykładny
sukces. Liczył on wówczas zaledwie 30 lat sukces. Liczył on wówczas zaledwie 30 lat
i był z „zawodu — lekarzem, bo ojciec jego, i był z „zawodu — lekarzem, bo ojciec jego,
sławny laryngolog na wszechnicy wiedeńskiej, sławny laryngolog na wszechnicy wiedeńskiej,
nie zgodził się na „karjerę literacką syna. nie zgodził się na „karjerę literacką syna.
Studja medyczne Artura Schnitzlera w nie Studja medyczne Artura Schnitzlera w nie
małej mierze przyczyniły się do ukształtowa- małej mierze przyczyniły się do ukształtowa-
nia jego linji rozwojowej jako poety. Im to nia jego linji rozwojowej jako poety. Im to
bowiem zawdzięczał niesłychanie głębokie bowiem zawdzięczał niesłychanie głębokie
wnikanie psychologiczne w stworzone przez wnikanie psychologiczne w stworzone przez
siebie postacie, o którem sławny Zygmunt siebie postacie, o którem sławny Zygmunt
Freud powiedział, iż — antycypowało całą Freud powiedział, iż — antycypowało całą
jego nową teorję. Okazał się zaś Schnitzler jego nową teorję. Okazał się zaś Schnitzler
od samego początku przedewszystkiem nie od samego początku przedewszystkiem nie
bywale subtelnym znawcą psychiki kobiecej. bywale subtelnym znawcą psychiki kobiecej.
Już stworzona przez niego pierwsza postać Już stworzona przez niego pierwsza postać
sceniczna, sławna „Mizzi" w dramacie p. t. sceniczna, sławna „Mizzi" w dramacie p. t.
Milostki", ujawniła ten jego szczególny dar Milostki", ujawniła ten jego szczególny dar
Był to typ „słodkiej dzieweczki" wiedeńskiej Był to typ „słodkiej dzieweczki" wiedeńskiej
box 43/24 box 43/24
są różne sfery społeczne, złączone z sobą są różne sfery społeczne, złączone z sobą
właśnie dzięki ciągłemu „change de place właśnie dzięki ciągłemu „change de place
poszczególnych postaci. poszczególnych postaci.
Jedną z dominujących cech w twórczości Jedną z dominujących cech w twórczości
Schnitzlera stanowił ironiczny uśmiech, z ja- Schnitzlera stanowił ironiczny uśmiech, z ja-
Artur Schnitzler Artur Schnitzler
kim patrzył na świat i ludzi. Jak mało który kim patrzył na świat i ludzi. Jak mało który
z poetów pojął on „komedję życia i pojęciu z poetów pojął on „komedję życia i pojęciu
temu dał także niezmiernie trafny wyraz temu dał także niezmiernie trafny wyraz
w słowach, włożonych w usta jednej ze swych w słowach, włożonych w usta jednej ze swych
postaci scenicznych: „My wszyscy tu na tym postaci scenicznych: „My wszyscy tu na tym
gramy, lecz tylko kto o tem wie, gramy, lecz tylko kto o tem wie,
świecie świecie
B. Szarlitt B. Szarlitt
jest mądry jest mądry