12. Schnitzler s Death 12. Schnitzler s Death
OBS OBS
ERVERe ERVERe
I. österr. behördl. konzessioniertes I. österr. behördl. konzessioniertes
Unternehmen für Zeitungs-Ausschnitte Unternehmen für Zeitungs-Ausschnitte
WIEN, I., WOLLZEILE 11 WIEN, I., WOLLZEILE 11
TELEPHON R-23-0-43 TELEPHON R-23-0-43
ILUSTR. KURJER VI ILUSTR. KURJER VI
CODZIENNY (Kraków), CODZIENNY (Kraków),
317 16LIST.1931 317 16LIST.1931
MIECZYSLAW LISOWSKI (Wiedeń). MIECZYSLAW LISOWSKI (Wiedeń).
Maar Schaze Maar Schaze
Dziwne pokrewieństwo losu zlączyło dwa Dziwne pokrewieństwo losu zlączyło dwa
największe talenty literackie Austrji. Przed największe talenty literackie Austrji. Przed
laty trzema zmarł z tęsknoty za synem, który laty trzema zmarł z tęsknoty za synem, który
w kwiecie wieku zginął śmiercią samobójczą, w kwiecie wieku zginął śmiercią samobójczą,
Hugo v. Hofmannstahl, jeden z najwybitniej- Hugo v. Hofmannstahl, jeden z najwybitniej-
szych humanistów austrjackich. I oto d. 21 szych humanistów austrjackich. I oto d. 21
pażdziernika b. r. przeniósł się do wieczności. pażdziernika b. r. przeniósł się do wieczności.
najgorętszy jego przyjaciel, autor „Anatola najgorętszy jego przyjaciel, autor „Anatola
i „Tańca milości i śmierci" — Artur Schnitzler, i „Tańca milości i śmierci" — Artur Schnitzler,
nie doczekawszy 70-tej rocznicy swych uro- nie doczekawszy 70-tej rocznicy swych uro-
dzin, przypadającej w dniu 15-go maja przy dzin, przypadającej w dniu 15-go maja przy
ezlego roku. ezlego roku.
Nie mógł przecierpieć śmierci swej ukocha- Nie mógł przecierpieć śmierci swej ukocha-
nej córki, która wbrew jego woli poślubiła nej córki, która wbrew jego woli poślubiła
niedawno pewnego oficera włoskiego, popeł- niedawno pewnego oficera włoskiego, popeł-
niwszy już w killa miesięcy potem samo- niwszy już w killa miesięcy potem samo-
bójstwo w Wenecji. bójstwo w Wenecji.
Piexca milości i melancholji, jeden z naj- Piexca milości i melancholji, jeden z naj-
większych przedstawicieli naturalizmu w li- większych przedstawicieli naturalizmu w li-
teraturze doby obecnej, nie odrazu jednak teraturze doby obecnej, nie odrazu jednak
obrał, sobie żmudny zawód literata. obrał, sobie żmudny zawód literata.
Urodzony dnia 15-go maja 1862 r. w Wied- Urodzony dnia 15-go maja 1862 r. w Wied-
niu, jako syn’ znanego laryngologa wiedeń- niu, jako syn’ znanego laryngologa wiedeń-
skiego, prof. uniwersytetu Jana Schnitzlera, skiego, prof. uniwersytetu Jana Schnitzlera,
poszedł najpierw w ślady ojca, studjując me- poszedł najpierw w ślady ojca, studjując me-
dycynę i osi gając w r. 1885 dyplom. Po kil- dycynę i osi gając w r. 1885 dyplom. Po kil-
kuletniej prektyce, w czasie której pogłębił kuletniej prektyce, w czasie której pogłębił
ewe studja u Parytu i w Londynie, wrócil ewe studja u Parytu i w Londynie, wrócil
z powrotem do Wiednia, gdzie jeduakże za- z powrotem do Wiednia, gdzie jeduakże za-
czął więcej interesować się literaturg, aniteli czął więcej interesować się literaturg, aniteli
medycyną, która pogłębila atoli v wielkim medycyną, która pogłębila atoli v wielkim
box 43/24 box 43/24
stopniu jego wiadomości psychologiczne, po- stopniu jego wiadomości psychologiczne, po-
zwalając mu patrzeć na świat oczyma znawcy. zwalając mu patrzeć na świat oczyma znawcy.
przenikającego nawskróś duszę ludzką przenikającego nawskróś duszę ludzką
wszystkie jej tajniki. wszystkie jej tajniki.
Pracę swą traktował zawsze realistycznie, Pracę swą traktował zawsze realistycznie,
studjując w pierwszym rzędzie „milicu" wie- studjując w pierwszym rzędzie „milicu" wie-
dla siebie światek dla siebie światek
denskie, ten samoistny denskie, ten samoistny
erotyczny, z którego wy erotyczny, z którego wy
lonila się po raz pierw- lonila się po raz pierw-
szy silnie przez niego szy silnie przez niego
podkreślona postać podkreślona postać
„dodkiego dziewczę. „dodkiego dziewczę.
cia" („Das süsse Müdel cia" („Das süsse Müdel
von Wien“), wraz z je¬ von Wien“), wraz z je¬
go otocz niem i kulisa- go otocz niem i kulisa-
mi, spówitemi obled- mi, spówitemi obled-
nym dymem pożądań, nym dymem pożądań,
miłości i modnej naów- miłości i modnej naów-
tzas melancholji. tzas melancholji.
Artur Schnitzler. Artur Schnitzler.
To też z pracowni je- To też z pracowni je-
go sypały się utwory go sypały się utwory
jak z rogu oblitošci: „Anatol", „Zielona Ka- jak z rogu oblitošci: „Anatol", „Zielona Ka-
kadu", „Mlody Medard", „Prof. Bernardi“. kadu", „Mlody Medard", „Prof. Bernardi“.
Ale wrażenie bezsprzecznie największe wywo- Ale wrażenie bezsprzecznie największe wywo-
lat wlatach dziewiedziesiątych jego „Tanie lat wlatach dziewiedziesiątych jego „Tanie
miłości i śmierci" („Der Reigen"), który obiegl miłości i śmierci" („Der Reigen"), który obiegl
wtedy wszystkie sceny europejskie, będą wtedy wszystkie sceny europejskie, będą
symbolem nastrojów erotycznych, wziętych symbolem nastrojów erotycznych, wziętych
wprost życia i dlatego czasami aż brutal- wprost życia i dlatego czasami aż brutal-
nych, choć nieprzejaskrawionych. Nie była nych, choć nieprzejaskrawionych. Nie była
to poezja, ale twarda rzeczywistość, jaka to poezja, ale twarda rzeczywistość, jaka
w dziesięciu tych, skrzętnie podpatrzonych, w dziesięciu tych, skrzętnie podpatrzonych,
obrazach przesuwała się przed oczyma czy obrazach przesuwała się przed oczyma czy
telnika czy widza, którego instynktów ero telnika czy widza, którego instynktów ero
tycznych nie chciał naruszać autór, traktując tycznych nie chciał naruszać autór, traktując
swo dzielo jedynie 2 prychologicznego punk- swo dzielo jedynie 2 prychologicznego punk-
tuwidzenia. tuwidzenia.
Tego „Tańca milości" nie przeznaczył zre Tego „Tańca milości" nie przeznaczył zre
podim podim
sztą Schnitzler dla szerszych mas. Kiedy sztą Schnitzler dla szerszych mas. Kiedy
dobrze dobrze
przed laty kilkoma wystawił go w Wiednju cia w ci przed laty kilkoma wystawił go w Wiednju cia w ci
teatr „Kammerspiele" wbrew jego woli, licząe teatr „Kammerspiele" wbrew jego woli, licząe
reyl wi reyl wi
na wielki sukces kasowy, zaprbtestował na wielki sukces kasowy, zaprbtestował
w oblic w oblic
Schnitzler energicznie przeciwko takiemu po- Schnitzler energicznie przeciwko takiemu po-
stroju stroju
stępowaniu, zwłaszcza, że, jak przewidywał, stępowaniu, zwłaszcza, że, jak przewidywał,
jennych jennych
skorzystali niemieccy szowiniści ze sposobno- skorzystali niemieccy szowiniści ze sposobno-
Wyga Wyga
ci, aby podczas przedstawienia urzdzi mantyc ci, aby podczas przedstawienia urzdzi mantyc
dzikie awantury pod adresem autora i je dzikie awantury pod adresem autora i je
rja jej rja jej
loié sch loié sch
go sztuki, którą wkońcu musiano rdjad go sztuki, którą wkońcu musiano rdjad
z repertuaru. z repertuaru.
portaé portaé
Realista Schnitzier nie wahal sie bowiem Realista Schnitzier nie wahal sie bowiem
oraz pre oraz pre
Ponad Ponad
mówić prawdy w oczy, mimo, iż falangi wro mówić prawdy w oczy, mimo, iż falangi wro
Sehnitzl Sehnitzl
gów jego zwiększały się coraz bardziej gów jego zwiększały się coraz bardziej
W czasie pełnienia służby wojskowej w cha- W czasie pełnienia służby wojskowej w cha-
winistót winistót
rakterze lekarza pułkowego, napisał satyrycz- rakterze lekarza pułkowego, napisał satyrycz-
sarza, sarza,
w ubós w ubós
ną nowelę p. t. „P’orucznik Gustl", która spo ną nowelę p. t. „P’orucznik Gustl", która spo
wodowała natychmiastowe pozbawienie yó wodowała natychmiastowe pozbawienie yó
do do
szarży wojskowej za zniesławienie armji, spe- szarży wojskowej za zniesławienie armji, spe-
Ioto Ioto
jalnie za zdanie następujące: „Zostalem dla- jalnie za zdanie następujące: „Zostalem dla-
Wieden Wieden
tego oficerem, ponierat vyrzucono mnie tego oficerem, ponierat vyrzucono mnie
manifes manifes
2... gimnarjum". 2... gimnarjum".
pisarz u pisarz u
Orvax Orvax
Schnitzler szedl jednak dalej swoja droga, Schnitzler szedl jednak dalej swoja droga,
która prowadzila prawie zawsze przez mimen która prowadzila prawie zawsze przez mimen
styczne królestwo niepodzielnego władcy styczne królestwo niepodzielnego władcy
snych. snych.
świata — świata —
dramat dramat
Erosa. W tej dziedzinie tworzy Erosa. W tej dziedzinie tworzy
sunonim sunonim
coraz to nowe dziela, jak „Panna Elsa' coraz to nowe dziela, jak „Panna Elsa'
dawnyc dawnyc
i„Paracelsus", owiane nimbem środowiska i„Paracelsus", owiane nimbem środowiska
wiedeńskiego, w którem tworzył i obracał sie wiedeńskiego, w którem tworzył i obracał sie
scran scran
z przyjemnością, krocząc samotny na czele z przyjemnością, krocząc samotny na czele
nych. nych.
reprezentantów literatury austrjacklej. reprezentantów literatury austrjacklej.
Nad Nad
Jednakże mechanizacja sztuki teatralnej, Jednakże mechanizacja sztuki teatralnej,
austrioe austrioe
spowodowana konkurencją filmu dáwiękowe- spowodowana konkurencją filmu dáwiękowe-
równoci równoci
go, wycisnęla wybitne płętno na dalszej twór- go, wycisnęla wybitne płętno na dalszej twór-
liemu, liemu,
cześci Schnitzlera, któremu obcem bylo to cześci Schnitzlera, któremu obcem bylo to
Artur. Artur.
nowe rodowisko, obnitające wysoki dotąd nowe rodowisko, obnitające wysoki dotąd
OBS OBS
ERVERe ERVERe
I. österr. behördl. konzessioniertes I. österr. behördl. konzessioniertes
Unternehmen für Zeitungs-Ausschnitte Unternehmen für Zeitungs-Ausschnitte
WIEN, I., WOLLZEILE 11 WIEN, I., WOLLZEILE 11
TELEPHON R-23-0-43 TELEPHON R-23-0-43
ILUSTR. KURJER VI ILUSTR. KURJER VI
CODZIENNY (Kraków), CODZIENNY (Kraków),
317 16LIST.1931 317 16LIST.1931
MIECZYSLAW LISOWSKI (Wiedeń). MIECZYSLAW LISOWSKI (Wiedeń).
Maar Schaze Maar Schaze
Dziwne pokrewieństwo losu zlączyło dwa Dziwne pokrewieństwo losu zlączyło dwa
największe talenty literackie Austrji. Przed największe talenty literackie Austrji. Przed
laty trzema zmarł z tęsknoty za synem, który laty trzema zmarł z tęsknoty za synem, który
w kwiecie wieku zginął śmiercią samobójczą, w kwiecie wieku zginął śmiercią samobójczą,
Hugo v. Hofmannstahl, jeden z najwybitniej- Hugo v. Hofmannstahl, jeden z najwybitniej-
szych humanistów austrjackich. I oto d. 21 szych humanistów austrjackich. I oto d. 21
pażdziernika b. r. przeniósł się do wieczności. pażdziernika b. r. przeniósł się do wieczności.
najgorętszy jego przyjaciel, autor „Anatola najgorętszy jego przyjaciel, autor „Anatola
i „Tańca milości i śmierci" — Artur Schnitzler, i „Tańca milości i śmierci" — Artur Schnitzler,
nie doczekawszy 70-tej rocznicy swych uro- nie doczekawszy 70-tej rocznicy swych uro-
dzin, przypadającej w dniu 15-go maja przy dzin, przypadającej w dniu 15-go maja przy
ezlego roku. ezlego roku.
Nie mógł przecierpieć śmierci swej ukocha- Nie mógł przecierpieć śmierci swej ukocha-
nej córki, która wbrew jego woli poślubiła nej córki, która wbrew jego woli poślubiła
niedawno pewnego oficera włoskiego, popeł- niedawno pewnego oficera włoskiego, popeł-
niwszy już w killa miesięcy potem samo- niwszy już w killa miesięcy potem samo-
bójstwo w Wenecji. bójstwo w Wenecji.
Piexca milości i melancholji, jeden z naj- Piexca milości i melancholji, jeden z naj-
większych przedstawicieli naturalizmu w li- większych przedstawicieli naturalizmu w li-
teraturze doby obecnej, nie odrazu jednak teraturze doby obecnej, nie odrazu jednak
obrał, sobie żmudny zawód literata. obrał, sobie żmudny zawód literata.
Urodzony dnia 15-go maja 1862 r. w Wied- Urodzony dnia 15-go maja 1862 r. w Wied-
niu, jako syn’ znanego laryngologa wiedeń- niu, jako syn’ znanego laryngologa wiedeń-
skiego, prof. uniwersytetu Jana Schnitzlera, skiego, prof. uniwersytetu Jana Schnitzlera,
poszedł najpierw w ślady ojca, studjując me- poszedł najpierw w ślady ojca, studjując me-
dycynę i osi gając w r. 1885 dyplom. Po kil- dycynę i osi gając w r. 1885 dyplom. Po kil-
kuletniej prektyce, w czasie której pogłębił kuletniej prektyce, w czasie której pogłębił
ewe studja u Parytu i w Londynie, wrócil ewe studja u Parytu i w Londynie, wrócil
z powrotem do Wiednia, gdzie jeduakże za- z powrotem do Wiednia, gdzie jeduakże za-
czął więcej interesować się literaturg, aniteli czął więcej interesować się literaturg, aniteli
medycyną, która pogłębila atoli v wielkim medycyną, która pogłębila atoli v wielkim
box 43/24 box 43/24
stopniu jego wiadomości psychologiczne, po- stopniu jego wiadomości psychologiczne, po-
zwalając mu patrzeć na świat oczyma znawcy. zwalając mu patrzeć na świat oczyma znawcy.
przenikającego nawskróś duszę ludzką przenikającego nawskróś duszę ludzką
wszystkie jej tajniki. wszystkie jej tajniki.
Pracę swą traktował zawsze realistycznie, Pracę swą traktował zawsze realistycznie,
studjując w pierwszym rzędzie „milicu" wie- studjując w pierwszym rzędzie „milicu" wie-
dla siebie światek dla siebie światek
denskie, ten samoistny denskie, ten samoistny
erotyczny, z którego wy erotyczny, z którego wy
lonila się po raz pierw- lonila się po raz pierw-
szy silnie przez niego szy silnie przez niego
podkreślona postać podkreślona postać
„dodkiego dziewczę. „dodkiego dziewczę.
cia" („Das süsse Müdel cia" („Das süsse Müdel
von Wien“), wraz z je¬ von Wien“), wraz z je¬
go otocz niem i kulisa- go otocz niem i kulisa-
mi, spówitemi obled- mi, spówitemi obled-
nym dymem pożądań, nym dymem pożądań,
miłości i modnej naów- miłości i modnej naów-
tzas melancholji. tzas melancholji.
Artur Schnitzler. Artur Schnitzler.
To też z pracowni je- To też z pracowni je-
go sypały się utwory go sypały się utwory
jak z rogu oblitošci: „Anatol", „Zielona Ka- jak z rogu oblitošci: „Anatol", „Zielona Ka-
kadu", „Mlody Medard", „Prof. Bernardi“. kadu", „Mlody Medard", „Prof. Bernardi“.
Ale wrażenie bezsprzecznie największe wywo- Ale wrażenie bezsprzecznie największe wywo-
lat wlatach dziewiedziesiątych jego „Tanie lat wlatach dziewiedziesiątych jego „Tanie
miłości i śmierci" („Der Reigen"), który obiegl miłości i śmierci" („Der Reigen"), który obiegl
wtedy wszystkie sceny europejskie, będą wtedy wszystkie sceny europejskie, będą
symbolem nastrojów erotycznych, wziętych symbolem nastrojów erotycznych, wziętych
wprost życia i dlatego czasami aż brutal- wprost życia i dlatego czasami aż brutal-
nych, choć nieprzejaskrawionych. Nie była nych, choć nieprzejaskrawionych. Nie była
to poezja, ale twarda rzeczywistość, jaka to poezja, ale twarda rzeczywistość, jaka
w dziesięciu tych, skrzętnie podpatrzonych, w dziesięciu tych, skrzętnie podpatrzonych,
obrazach przesuwała się przed oczyma czy obrazach przesuwała się przed oczyma czy
telnika czy widza, którego instynktów ero telnika czy widza, którego instynktów ero
tycznych nie chciał naruszać autór, traktując tycznych nie chciał naruszać autór, traktując
swo dzielo jedynie 2 prychologicznego punk- swo dzielo jedynie 2 prychologicznego punk-
tuwidzenia. tuwidzenia.
Tego „Tańca milości" nie przeznaczył zre Tego „Tańca milości" nie przeznaczył zre
podim podim
sztą Schnitzler dla szerszych mas. Kiedy sztą Schnitzler dla szerszych mas. Kiedy
dobrze dobrze
przed laty kilkoma wystawił go w Wiednju cia w ci przed laty kilkoma wystawił go w Wiednju cia w ci
teatr „Kammerspiele" wbrew jego woli, licząe teatr „Kammerspiele" wbrew jego woli, licząe
reyl wi reyl wi
na wielki sukces kasowy, zaprbtestował na wielki sukces kasowy, zaprbtestował
w oblic w oblic
Schnitzler energicznie przeciwko takiemu po- Schnitzler energicznie przeciwko takiemu po-
stroju stroju
stępowaniu, zwłaszcza, że, jak przewidywał, stępowaniu, zwłaszcza, że, jak przewidywał,
jennych jennych
skorzystali niemieccy szowiniści ze sposobno- skorzystali niemieccy szowiniści ze sposobno-
Wyga Wyga
ci, aby podczas przedstawienia urzdzi mantyc ci, aby podczas przedstawienia urzdzi mantyc
dzikie awantury pod adresem autora i je dzikie awantury pod adresem autora i je
rja jej rja jej
loié sch loié sch
go sztuki, którą wkońcu musiano rdjad go sztuki, którą wkońcu musiano rdjad
z repertuaru. z repertuaru.
portaé portaé
Realista Schnitzier nie wahal sie bowiem Realista Schnitzier nie wahal sie bowiem
oraz pre oraz pre
Ponad Ponad
mówić prawdy w oczy, mimo, iż falangi wro mówić prawdy w oczy, mimo, iż falangi wro
Sehnitzl Sehnitzl
gów jego zwiększały się coraz bardziej gów jego zwiększały się coraz bardziej
W czasie pełnienia służby wojskowej w cha- W czasie pełnienia służby wojskowej w cha-
winistót winistót
rakterze lekarza pułkowego, napisał satyrycz- rakterze lekarza pułkowego, napisał satyrycz-
sarza, sarza,
w ubós w ubós
ną nowelę p. t. „P’orucznik Gustl", która spo ną nowelę p. t. „P’orucznik Gustl", która spo
wodowała natychmiastowe pozbawienie yó wodowała natychmiastowe pozbawienie yó
do do
szarży wojskowej za zniesławienie armji, spe- szarży wojskowej za zniesławienie armji, spe-
Ioto Ioto
jalnie za zdanie następujące: „Zostalem dla- jalnie za zdanie następujące: „Zostalem dla-
Wieden Wieden
tego oficerem, ponierat vyrzucono mnie tego oficerem, ponierat vyrzucono mnie
manifes manifes
2... gimnarjum". 2... gimnarjum".
pisarz u pisarz u
Orvax Orvax
Schnitzler szedl jednak dalej swoja droga, Schnitzler szedl jednak dalej swoja droga,
która prowadzila prawie zawsze przez mimen która prowadzila prawie zawsze przez mimen
styczne królestwo niepodzielnego władcy styczne królestwo niepodzielnego władcy
snych. snych.
świata — świata —
dramat dramat
Erosa. W tej dziedzinie tworzy Erosa. W tej dziedzinie tworzy
sunonim sunonim
coraz to nowe dziela, jak „Panna Elsa' coraz to nowe dziela, jak „Panna Elsa'
dawnyc dawnyc
i„Paracelsus", owiane nimbem środowiska i„Paracelsus", owiane nimbem środowiska
wiedeńskiego, w którem tworzył i obracał sie wiedeńskiego, w którem tworzył i obracał sie
scran scran
z przyjemnością, krocząc samotny na czele z przyjemnością, krocząc samotny na czele
nych. nych.
reprezentantów literatury austrjacklej. reprezentantów literatury austrjacklej.
Nad Nad
Jednakże mechanizacja sztuki teatralnej, Jednakże mechanizacja sztuki teatralnej,
austrioe austrioe
spowodowana konkurencją filmu dáwiękowe- spowodowana konkurencją filmu dáwiękowe-
równoci równoci
go, wycisnęla wybitne płętno na dalszej twór- go, wycisnęla wybitne płętno na dalszej twór-
liemu, liemu,
cześci Schnitzlera, któremu obcem bylo to cześci Schnitzlera, któremu obcem bylo to
Artur. Artur.
nowe rodowisko, obnitające wysoki dotąd nowe rodowisko, obnitające wysoki dotąd