VII, Verschiedenes 12, Schnitzlers Tod, Seite 727

12. Schnitzler's Deatl 12. Schnitzler's Deatl
box 44/2 box 44/2
pienwsze orędzie do świata ukazało się „Nowe Chet- pienwsze orędzie do świata ukazało się „Nowe Chet-
ich dotychczasowej znajomości, a ich dotychczasowej znajomości, a
to". W korespondencji ze Schnitzlerem znależć mo- to". W korespondencji ze Schnitzlerem znależć mo-
nr. 6., skrytka nr. 2. By ja otworzyć, musi się każdy nr. 6., skrytka nr. 2. By ja otworzyć, musi się każdy
stępnych listów pisze: „Pożegnalem stępnych listów pisze: „Pożegnalem
żemy genezę tej sztuki. Herzl, pisząc „Nowe Ghet- żemy genezę tej sztuki. Herzl, pisząc „Nowe Ghet-
z trzech guzików siedem razy nacisnąć na prawo. z trzech guzików siedem razy nacisnąć na prawo.
nastroju, jaki się ma w stosunku do nastroju, jaki się ma w stosunku do
to", nie miał wcale zamiaru stworzenia nowej la- to", nie miał wcale zamiaru stworzenia nowej la-
Ktoś to musi wiedzieć, gdybym „wybrał się nocą w Ktoś to musi wiedzieć, gdybym „wybrał się nocą w
ześcigają nas o jakie 20 kroków na ześcigają nas o jakie 20 kroków na
daleka podróż". Tym człowiekiem jesteś Pan" daleka podróż". Tym człowiekiem jesteś Pan"
kiejś obrony albo jak się sam wyraził „ratunku" ży- kiejś obrony albo jak się sam wyraził „ratunku" ży-
ych reminiscencyj wyłania się jedna- ych reminiscencyj wyłania się jedna-
dostwa. Chciał tylko postawić tę kwestję na porza- dostwa. Chciał tylko postawić tę kwestję na porza-
Potem przeniós! sie Herzl do Wiednia. Schnitzler Potem przeniós! sie Herzl do Wiednia. Schnitzler
ykraczająca poza ramy czysto osio- ykraczająca poza ramy czysto osio-
dek dzienny dyskusji. Schnitzler miał mu być pomo- dek dzienny dyskusji. Schnitzler miał mu być pomo-
zachował się wobec idei Herzla naogół sceptycznie, zachował się wobec idei Herzla naogół sceptycznie,
jąca na umleszczenie w historji lite- jąca na umleszczenie w historji lite-
cnym przy wystawieniu tego dzieła. Stosownie o cnym przy wystawieniu tego dzieła. Stosownie o
Herzl notuje w swym dzienniku rozmowę ze Schnitz Herzl notuje w swym dzienniku rozmowę ze Schnitz
snel, chociażby jako mała petitowa snel, chociażby jako mała petitowa
życzenła swego przyłaciela oddal Schnitzler kilku życzenła swego przyłaciela oddal Schnitzler kilku
lerem z dnia 5 listopada 1895 roku: „Rozmawialem lerem z dnia 5 listopada 1895 roku: „Rozmawialem
jowano wtenczas eszcze Burgteater. jowano wtenczas eszcze Burgteater.
teatrom, wiedeńskim „Nowe ihetto", rozumie sie teatrom, wiedeńskim „Nowe ihetto", rozumie sie
z Arturem Schnitzierem, krótko mu wytłómaczyłem z Arturem Schnitzierem, krótko mu wytłómaczyłem
jo późnego wieczora jesiennego spa- jo późnego wieczora jesiennego spa-
zataiwszy imie autora poseudonimem „Arter zataiwszy imie autora poseudonimem „Arter
sprawe. Gdym mu powiedział, że nadchodzi renesans sprawe. Gdym mu powiedział, że nadchodzi renesans
udowli, Wówczas odezwał się Pan. udowli, Wówczas odezwał się Pan.
jako punkt końcowy tego klasycznego stulecia wy- jako punkt końcowy tego klasycznego stulecia wy-
Schnabel“. Zaden z teatrów nie chciał atoli sztuk Schnabel“. Zaden z teatrów nie chciał atoli sztuk
zy Pańskie spoczęły na murach no- zy Pańskie spoczęły na murach no-
nalazków komunikacyjnych, — był zachwycony. O- nalazków komunikacyjnych, — był zachwycony. O-
wystawić. Senhitzler sam osądził tę sztukę tak, lak wystawić. Senhitzler sam osądził tę sztukę tak, lak
Tu bedzle kiedyś miejsce moje! Tu bedzle kiedyś miejsce moje!
biecalem mu, że zostanie intendantem teatru" biecalem mu, że zostanie intendantem teatru"
Nürnberger tragedję polityczną swego przyjąciela w Nürnberger tragedję polityczną swego przyjąciela w
ge re malą historje, która ze zwykle- ge re malą historje, która ze zwykle-
Schnitzler śledził za dalszym rozwojem Herzla ja- Schnitzler śledził za dalszym rozwojem Herzla ja-
„Der Weg ins Freie“: „Zrozumie to Pan kiedyś, że „Der Weg ins Freie“: „Zrozumie to Pan kiedyś, że
Jieniona została w charakterystycana Jieniona została w charakterystycana
ko wodza narodu. Dawni przyjaciele czesto się scha- ko wodza narodu. Dawni przyjaciele czesto się scha-
ze sprawiedliwością daleko Pan nie za,dzie w dra- ze sprawiedliwością daleko Pan nie za,dzie w dra-
iadam każdemu człowiekowi, który iadam każdemu człowiekowi, który
macie". Herzl wierzył, że przez napisanie „Nowego macie". Herzl wierzył, że przez napisanie „Nowego
dzali. Ale pozatem miał Schnitzler nieraz sposobność dzali. Ale pozatem miał Schnitzler nieraz sposobność
i nazwisko „Teodor Herzl" i nazwisko „Teodor Herzl"
Chetta" wyzwoli się z erupcji serca, Schnitzler wat- Chetta" wyzwoli się z erupcji serca, Schnitzler wat-
rozmawiać o Herzłu i dowiadywać się o jego trjum- rozmawiać o Herzłu i dowiadywać się o jego trjum-
ów między Schnitzlerem a Herzlem ów między Schnitzlerem a Herzlem
fach. Schnitzler i Herzl mieli wspólnych przyjaciół fach. Schnitzler i Herzl mieli wspólnych przyjaciół
pił i to słusznie. Herzl nie zatrzymał się w kwestji pił i to słusznie. Herzl nie zatrzymał się w kwestji
zy lata, aż do przeniesienia się zno- zy lata, aż do przeniesienia się zno-
żydowskiej w połowie drogi. Nadeszły dla niego dni żydowskiej w połowie drogi. Nadeszły dla niego dni
znajomych. Do tego kola należeli Ryszard Beer- znajomych. Do tego kola należeli Ryszard Beer-
iednia w roku 1895. iednia w roku 1895.
wyzwalającej i porywającej pracy. Pisał wtenczas wyzwalającej i porywającej pracy. Pisał wtenczas
Hoffmann i Van Jung. Van Jung. zdolny muzyk, pe- Hoffmann i Van Jung. Van Jung. zdolny muzyk, pe-
Herzla skarżyl się Schnitzler czesto Herzla skarżyl się Schnitzler czesto
swój „Judenstaat". Schnitzler był jednym z pienw- swój „Judenstaat". Schnitzler był jednym z pienw-
len powagi i skromności, był wiernym i oddanym len powagi i skromności, był wiernym i oddanym
Herzl doradza mu z Paryża: „zmiane Herzl doradza mu z Paryża: „zmiane
towarzyszem Herzla. Zasjadał z nim razem we Wiel towarzyszem Herzla. Zasjadał z nim razem we Wiel
szych, którzy się o tem dowiedzieli; ba, jeszcze wie- szych, którzy się o tem dowiedzieli; ba, jeszcze wie-
hjlepsze lekarstwo przeciwko decou hjlepsze lekarstwo przeciwko decou
kim Komitecie Akcyjnym ruchu sjonistycznego. — kim Komitecie Akcyjnym ruchu sjonistycznego. —
cej, Herzl uczynił go na krótki czas wykonawca cej, Herzl uczynił go na krótki czas wykonawca
eňskiemu". Znujdujemy w jednym ? eňskiemu". Znujdujemy w jednym ?
Herzl cenil wysoko zdanie Van Junga. Van Jung, o- Herzl cenil wysoko zdanie Van Junga. Van Jung, o-
swej ostatniej woli na wypadek nagłej swej śmierci. swej ostatniej woli na wypadek nagłej swej śmierci.
topujace miejsce „Tak, mój kochan; topujace miejsce „Tak, mój kochan;
płaku ący teraz swego zmarłego przyjaciela Artura płaku ący teraz swego zmarłego przyjaciela Artura
O wzruszającym tym fakcie informuje nas list Herz- O wzruszającym tym fakcie informuje nas list Herz-
n przypomina m owe młode dziew- n przypomina m owe młode dziew-
la do Schnitzlera, w którym między innemi czyta- la do Schnitzlera, w którym między innemi czyta-
Schnitzlera, wywarl fuży wpływ na niego. piszące- Schnitzlera, wywarl fuży wpływ na niego. piszące-
japóźno dostały się do towarzystwa. japóźno dostały się do towarzystwa.
my: „Zna Pan chyba piekny wiersz Heysego „Do go wówczas powieść „Der Weg ins Freie" i posłuży my: „Zna Pan chyba piekny wiersz Heysego „Do go wówczas powieść „Der Weg ins Freie" i posłuży
w Panu pańskich lai 30-tu — prosze w Panu pańskich lai 30-tu — prosze
artysty", który bardzo często cytowałem. Przypo- mu nawet jako wzór dla postaci Leona Golowskiego artysty", który bardzo często cytowałem. Przypo- mu nawet jako wzór dla postaci Leona Golowskiego
sensie dobrym“ sensie dobrym“
Ustepy o sjoniźmie w „Weg ins Freie" zaczerpnał Ustepy o sjoniźmie w „Weg ins Freie" zaczerpnał
minam słowa: minam słowa:
chnitzlera, nad czem teraz Herzl pra¬ chnitzlera, nad czem teraz Herzl pra¬
Schnitzler od Van Junga, tego wiernego przyjaciela Schnitzler od Van Junga, tego wiernego przyjaciela
„Bangend, er könnte über Nacht „Bangend, er könnte über Nacht
ły z początku odpowiedzi wymijają- ły z początku odpowiedzi wymijają-
Hinfahren, ehe dieses Werk vollbracht“. Hinfahren, ehe dieses Werk vollbracht“.
i współtowarzysza broni Teodora Herzla. W ten i współtowarzysza broni Teodora Herzla. W ten
asie dojnzewala w duszy Herzla myśl asie dojnzewala w duszy Herzla myśl
sposób nietylko w tytule odbily się głośnem echem sposób nietylko w tytule odbily się głośnem echem
Taki jest mój nastrój. Zdeponowalem dotychcza- Taki jest mój nastrój. Zdeponowalem dotychcza-
olitycznej. Herzl pracowal nad znale- olitycznej. Herzl pracowal nad znale-
sowe swoje notatki w Comptolr d’Escompte w kasle idee Herzla w dziele jego starego przyacjela Artura sowe swoje notatki w Comptolr d’Escompte w kasle idee Herzla w dziele jego starego przyacjela Artura
zania dla kwestil zydowskiej. Jako zania dla kwestil zydowskiej. Jako
Schnitzlera. Schnitzlera.
lants dans toutes les grandes villes lants dans toutes les grandes villes