VII, Verschiedenes 13, 1932–1933, Seite 50

box 4476
sans
13.
gebou de muck met zang moet weken voor
behoort tot zyn
de society dans met muck, but he kunst¬
zinnige Weenen, wellwaar in den persoon van
che volks¬
den Italiaanschen Lopresti, maar niettemin
alt voor een
onder allerhoogste bescherming van het Kel¬
de literatur
zerlyke en Koninglyke Hof, het Theater
drachtklas¬
nächst der Burg. Hier is dus aanvankelik,
dat in zyn
maar altyd weer met onderbrekingen door
bruit heeft
toonelspel, het doen van de mule drama¬
ble in for
tische Kunst. Na veel wisselingen van troepen,
ken, ligt een
van kuntoon on van directe niet te
toondelfiguren
spreken, wordt in den Napoleonischen tyd in
Hof-drama
1810 het Kärntner=Tor-Theater voor opera,
lissende 18de
het Burgtheater voor tooncel bestem. Met de
reactie van 1815 komt een on maar voor
een goede kunsteekening niet minder no¬
sissende ce
pend evel opnieuw naar boven een benepen,
cheiding tus¬
kleinzelige censeur. In die jaren vindt de
burg voor ge¬
Oostenriksche classicus Grillparzer slechts
jaar 1708 was
met moeste de erkennung, die hem een eeuw
architect Galli¬
later in datzelfde Burgtheater in 200 rum
dzakelijk voor
mate zou ten deel vallen. Nestroy en Raimund,
ter slechts als
twee bi uitate Oostenriksche dichters, waar¬
in voor de
aan alle litteraten van de Republik hun ont-
vastuk-
reerde aesthetisch-archische waardering
rukt werd. In
zouden spendeeren, worden door het Burg¬
latere Redou¬
theater met hautaine minachting vernach¬
stad Wiener
and en vinden slechts hun weg naar de
1708 tot 1748
Volkstheaters in de buitenwiken of voorste¬
omedies opge-
den. Maar na de revolutie van 1848 breckt,
musikale tus-
zy het schoorvosten een nieuwe bloet aan
Het Burgtheater in Veenen.
volgt weldra
ock voor het Burgtheater. Schiller, Goethe
te Opera¬
Shakespeare komen langaan maar zeker,
süsse Madel, de zalig niets of wenig doende
aan de andere zyde van het voetlicht bemerkt
ongeschonden door de censuur tot opvoering
kleine beambte en zijn in omvang en conver¬
behoorden te blyven. Nettemin is de hoofd¬
en ook het histisch-klassike meesterwerk
gedachte de vooral en vestibule in den vormatie volumineux hospita, de geleerde en de
van den somberen, maar wird schouwenden
salondame, de droomende wenig productieve
van een breeden halfbook door de lagere zu¬
Grillparzer „Ein Bruderzwist in Habsburg
musicus on het naar romantisch vontuu
veugel nadrukkelijker te doen uitkomen in
krügt eindelyk zyn kans. En als deze aëra
hakend nichte van den scheepaartdirecteur,
zyn opzet zeker niet onverdienstelik. En als
van Franz Josef sich begin te ontblooten tot
aartshertogen en winkelmeises, rulleeraren en
men langs de al te overdadige ornamentik
en machtigen opbloel van een than weer
in het feudale Weenen overtarke gravin¬
van deze imposante wandelgangen, geweldige
volkomen consolideerd kelzerschap, als het
nettes, se hebben de linen van hun levenalot
trappenhuizen en pronkende portalen heen
gewoldige project van de Ringstrasse een
door het fascineerend licht van dit theater
zie, blift in de grondgedachte van dit pom¬
eigen utdrukt zockt voor een trotsch
versterkt gezien of ze later in de werkelk¬
peuze theater-pales nog altyd veel te loven
machtsbewusten, waar vooral de bronnen
heid omebogen zooals hun spiegelbeeld op
De saal zelve met haar zeer hooge keizer¬
van materiele welvaert ende
het toor van dien goeden ouden „Burg“ het
loge, met haar avant-scenes en haar zostal
dragen, wordt een tiental jaren na het luister
hun met zocte, onafwendbare suggestie inge¬
verdieningen van loges en gaanderen heeft
rük gevierde honderdanig jubilem, waarbi¬
geven had. Dit alles kon gebeuren, om dat het
buiten een aesthetisch niet verantwoorde uit
in modelvoorstelingen Shakespeare, Calde
„Burgtheater" op het dagelyksche level van
bundigheid, dat eene voordeel van een roe¬
ron, Lessing, Kleist, Molière en Goethe tot
deze stad een zoo beslissenden invloed
ruchte traditie. Hier heeft gedurende meer
uitvoering komen, het pompeuze, praende
defende, dat een wisseling van intendant of
dan vyftig jaren het op toon el verzotte We¬
nieuwe gebouw geopend, dat tot den huldigen
directeur voor de geheele bevolking belang¬
nen zijn tot in hun kleinste stembulgingen en
dag dit zeer klassike, zeer waardige en toch
gestes vertrouwe theater-lievelingen ge¬
riker was a 12, dan een verandering van
nog altyd springlevende Burgtheater-ensem¬
ministerie. Beroemde namen, Kainz, Girardi.
juicht. Het klassicke repertoire heeft er in
ble luxueuze huisvesting bieden zal.
Sonnenthal, Lewinsky, Baumeister, Schratt
tot in de laatste détails verzorde uitvoerin¬
maar ook Devrient, Hugo Thimig, Reimers,
gen een even goede kans gehad als de mo¬
Karl von Semper en Gottfried von Hae-
derne werken van een Ibsen, Hauptmann en
Bleibtreu leven als legende voort of vormen
nauer zijn de architecten, die voor den bou¬
Schnitzler. En in de fine zielnuances beluis-
in dagelijkschen, noesten arbeid ook nu nog
van dit zeer verdadige, op de late Renaissan¬
de traditie van dit waardige, zeer zelfbewuste
deren en zoo gaarne sieluk-raisonneerende
ce geinspireerde theatergebou verantwoor-
Burgtheater. Texamen met de Josefstadt
werken van dezen laatsten, voor het Oosten¬
delyk zyn. Van de dele evenmaat van de
rik van den lateren Franz Josef zoo karak¬
vorm het een der gronders van het ook
Weensche achtende eeuw is wenig meer
teristicken theaterdichter heeft dit gansche
op dramatisch gebied nog altijd blockende
overgebleven. Alles is effect, decor, façade in
Weenen.
publick rondom de ceuwswisseling sich zeit
dit record van 19de eeuwschen pronkin, waar
L. M.
weer gevonden. De fesche lutenant en het
dergelijke experimenten toch eigenlijk tot
heater.